تولستوی در جنگ و صلح به‌طور مداوم از نقش بزرگ تاریخ و سرنوشت در شکل‌دهی به زندگی انسان‌ها صحبت می‌کند. در این رمان، شخصیت‌ها اغلب احساس می‌کنند که به‌صورت غیرقابل‌پیش‌بینی و خارج از کنترل خود، تحت تأثیر وقایع تاریخی قرار می‌گیرند. جنگ‌ها و نبردهای عظیم مانند نبرد بورودینو تنها نتیجه تصمیمات فردی نیستند، بلکه نتیجه مجموعه‌ای از نیروهای اجتماعی، فرهنگی و تاریخی هستند که افراد توان تغییر آن را ندارند. لئو تولستوی (Leo Tolstoy) یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان تاریخ ادبیات جهان است که آثارش نه تنها در روسیه، بلکه در سراسر دنیا مورد تحسین قرار گرفته‌اند.

اشراف درجه‌ی اول پطرزبورگ، مردمی که از لحاظ سن و صفات تفاوت بسیار داشتند ولی از لحاظ اجتماعی که در آن زندگانی می‌کردند، یکسان و همطراز بودند به خانه‌ی او آمدند. رستف اسب خود را نگه داشت و می‌کوشید در چهره دشمنش نگاه کند و ببیند بر چه کسی پیروز شده است. یک پای جوان فرانسوی در رکاب گیر کرده بود و افسر بر پای دیگر بر زمین لی لی می‌کرد و از وحشت، چشم در هم کشیده هر لحظه منتظر ضربه دیگری بود و با چهره‌ای از وحشت در هم پیچیده از زیر به رستف می‌نگریست. سیمای ساده‌اش بیشتر برای بگو و بخند و تالار پذیرایی مناسب می‌نمود. می توانستید نقد بهتر، همراه با جملات کلیدی تر که معرف تفکر تالستوی باشد بیاورید.

به همین ترتیب، رقابت‌های دو چهره‌ی برجسته‌ی تاریخ یعنی الکساندر و ناپلئون زمینه‌ساز این داستان می‌شوند. کم‌کم وقایع تاریخی هم برای او مهم می‌شوند و مردم عادی هم به صحنه می‌آیند. درنتیجه کتاب به حماسه‌ای تبدیل می‌شود که در آن داستان دو خانواده‌ی رستف و بالکونسکی و همچنین شرح حال پی‌یر بزوخف، همپای وقایع تاریخی پیش می‌رود.

او با استفاده از جزئیات دقیق و توصیف‌های روانشناختی، دنیایی واقعی و پر از تضاد را به تصویر می‌کشد. این دقت در جزئیات، خواننده را عمیقاً به دنیای داستان می‌برد و تجربه‌ای بی‌نظیر از روایت تاریخی و ادبی ارائه می‌دهد. یکی دیگر از جنبه‌های برجسته جنگ و صلح، توانایی تولستوی در خلق شخصیت‌های چندبعدی و پیچیده است. هر یک از شخصیت‌ها دارای انگیزه‌ها و تضادهای درونی خاص خود هستند و این باعث می‌شود که خواننده بتواند با آنها همدلی کند. این عمق شخصیتی یکی از دلایلی است که باعث شده جنگ و صلح همچنان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین آثار ادبیات باقی بماند.

شهلا انسانی نیز در نشر دبیر جنگ و صلح را در دو جلد ترجمه کرده است. گفتنی است نسخه‌ی خلاصه‌شده‌ی جنگ و صلح را که نشر سوره‌ی مهر منتشر کرده، محمدرضا سرشار تلخیص کرده است. جنگ و صلح را شعر روح روس دانسته‌اند که به صورت حماسه‌ای رنگین سروده شده است. اندیشه سرودن این حماسه از سال 1862 تالستوی را به خود مجذوب و مشغول می‌کند. پس از مرگ آندره‌ی بر اثر جراحت جنگی، او با پی‌یر بزوخف ازدواج می‌کند.