رویکردهای شناختی نوین ، آسیب شناسی روانی را فراتر از شناخت های سطحی و افکار خودآیند بررسی کرده و به ریشه های عمیق شناختی یا همان طرحواره های شناختی و باورهای بنیادی می پردازند. اگر درمانگری بخواهد از تسکین علائم حاد بیماری روانی پا را فراتر بگذارد باید به عملکرد فرد پیش از آغاز اختلال و پس از فروکشی مرحله حاد توجه کند. یافته های پژوهشی نشان می دهد طرحواره های شناختی نقش مهمی در ایجاد و تداوم اختلال های روانشناختی و نیز در عود یا بازگشت دوره های بعد اختلال بازی می کنند. این کتاب درباره طرحواره درمانی دارای 5 فصل مختلف است که در فصل اول به ارائه طرحواره درمانی می‌پردازد. پس از آن در رابطه با ارزیابی صحبت می‌کند و سپس تکنیک‌ها و در آخر درمان را مورد بررسی قرار میدهد. این کتاب به ارائه انواع ذهنیت طرحواره‌های می‌پردازد و در رابطه با این موضوع توضیح میدهد که چگونه می‌توانید ذهنیت‌ها را درمان کنید.
و روش دیگر هم جبران افراطی یا حمله است؛ بدین گونه که شخص دیگر نمی‌خواهد مثل گذشته اش باشد و برعکس آن عمل می‌کند. مثلا کسی که در کودکی خیلی مورد ظلم واقع شده است، ممکن است اکنون دیگران را اذیت کند و یا کسی که مورد بی‌مهری قرار می‌گرفت اکنون می‌خواهد به هر روشی نظر دیگران را جلب کند. شخصی که این طرحواره را دارد به طور ناخودآگاه منتظر است که عزیزان خود را از دست بدهد. او باور دارد که طرف مقابلش او را رها می‌کند و یا از بین می‌رود و نهایتاً خودش تنها می‌ماند. بنابراین یا سمت افراد دور از دسترس می‌رود و با به خاطر ترس از دست دادن آدم‌ها با آنها وارد رابطه‌ای صمیمی نمی‌شود و یا برای نگه داشتن دیگران آنها را بسیار کنترل می‌کند.
مبتلایان به طرحواره منفی گرایی بدبینی، آمادگی اندیشناکی وسواس گونه اند و انتظاردارند در بسیاری از حوزه‌ها مانند شغل، مسئول مالی و موقعیت های بین فردی، اتفاقات بدی برای آنها اتفاق بیفتد. آنچه که ما در اتاق درمان دیدیم غالبا احساسات و هیجانات زیر را بازداری می کنند، ابراز خشم، ابراز احساس های مثبت مثل خوشحالی و محبت، عشق و برانگیختگی جنسی، میل جنسی کم می تواند ریشه در طرحواره بازداری هیجانی داشته باشد. بیشترین هیجان و احساساتی که این بیماران تجربه می‌کنند«تحت فشار بودن »است، تحت فشار بودنی که تمامی ندارد و از آنجایی که بی عیب بودن و کامل بودن غیر ممکن است، فرد همیشه تلاش بیشتری انجام میدهد، این افراد وقتی که در کارها شکست می خورند, اضطراب شدیدی را تجربه می کنند زیرا به ۹۵ قانع نیستند و باید حتما به ۱۰۰ برسد. بیمارانی که تله زندگی کمال گرایی دارند خودشان را افرادی تلاشگر و بی عیب نشان می دهند، آنها معتقدند برای اینکه بتوانند به معیارهای بالا دست پیدا کنند، باید تلاش زیادکنند. افراد مبتلا به طرحواره نقص و شرم اغلب خودشان، خودشان را نا ارزنده می کنند و اجازه می دهند دیگران هم این کار را بکنند و نسبت به انتقاد یا طرد حساسیت زیادی دارند و ممکن است غمگین و ناراحت و یا عصبانی شوند، این افراد اغلب کم‌رو هستند و بسیار خود را با دیگران مقایسه می کنند. دقت کنید گاهی هم علت شکل‌گیری تله های زندگی طرد اجتماعی به خاطر خصوصیات و ویژگی های درونی فرد است مثلا باهوش است کسی که باهوش است علایقش با دیگران فرق دارد، هوشش را در جهت تحصیلی ممکن است که به کار ببرد یا بیشتر وقتها با کتاب سر کند و به همین دلیل متفاوت باشد.
در کتابراه برای همه سلیقه‌ها از داستان، رمان و شعر تا روانشناسی، تاریخی، علمی، موفقیت و… احساس می‌کرد که ممکن است دچار یک بیماری لاعلاج شود، به همین خاطر به کرات نزد دکتر می‌رفت و فکر می‌کرد که دکتر توجه چندانی به او نمی‌کند. این نشان میدهد که مینا طرح‌واره‌ی آسیب‌پذیری به بیماری دارد که به صورت نگرانی و کنترل زیاد خود را نشان میدهد. با خواندن این کتاب متوجه خواهید شد که توجه نکردن به کودکان می‌تواند در آینده آنها را با چه مشکلاتی مواجه کند.
تلاش زیاد برای مورد تحسین و توجه قرار گرفتن در تله زندگی جلب توجه دیده می‌شود. آنها ممکن است بیش از حد بر توانایی‌ها و برتری‌های خود تأکید کنند تنها برای اینکه احترام و توجه دیگری را به دست آورند. این طرحواره به ناتوانی در تحمل هرگونه ناراحتی در رسیدن به اهداف شما اشاره دارد و همچنین به ناتوانی در اجتناب از ابراز خواسته‌ها یا احساسات خود. در شکل ملایم‌تر، ممکن است تأکید زیادی بر اجتناب از درد، تعارض، مواجهه یا مسئولیت داشته باشید. زمانی که عدم کنترل خود شدید باشد، رفتارهای مجرمانه یا اعتیادآور ممکن است نمایان شود. این به این باور اشاره دارد که شما قادر به مدیریت مسئولیت‌های روزمره به طور کافی و مستقل نیستید.
همچنین، ریشه‌های شکل‌گیری این طرحواره‌ها در دوران کودکی بررسی می‌شود، از جمله تأثیر سبک‌های فرزندپروری و نیازهای اساسی کودکان. بخش‌های دیگر کتاب به تحلیل ذهنیت‌های مختلف طرحواره‌ای و تأثیر آنها بر تصمیم‌گیری‌ها و روابط پرداخته و راهکارهای درمانی برای تغییر و تعدیل این الگوها ارائه میدهد. این کتاب منبعی ارزشمند برای روان‌شناسان، دانشجویان روانشناسی، و افرادی است که به توسعه فردی و سلامت روان خود اهمیت می‌دهند. با مطالعه این اثر، خوانندگان می‌توانند به درک عمیق‌تری از خود برسند و ابزارهای لازم برای بهبود کیفیت زندگی خود را کسب کنند.
چنین افرادی خشم، ناراحتی و غم خود را نشان نمی‌دهند، چون می‌ترسند که طرد شوند و یا دیگران را ناراحت کنند. بازداری افراطی اعمال، احساسات و ارتباطات خود انگیخته که معمولاً به منظور اجتناب از طرد دیگران، احساس شرمندگی و از دست دادن کنترل بر تکانه‌های شخصی صورت می‌گیرد. این افراد در روابط کاری و یا عاطفی یا جذب افراد سرد و بی عاطفه می شوند و یا انتظار عاطفی زیادی از دیگران دارند. بعضی از این افراد هم خیلی وارد روابط عاطفی صمیمی نمی شوند، زیرا فکر می کنند دیگران توجهی به آن ها ندارند. در تجارب بالینی بارها و بارها با زوجینی روبرو شده ام که یکی از آنها طرف مقابل را مدام زیر رگبار انتقاد می گیرد (همسر “انتقادگر”).
ثبت ديدگاه