کتاب سووشون، رمانی محبوب و مهم از یکی از مهم‌ترین رمان‌نویس‌های ایرانی، سیمین دانشور است. رمانی که در سال ۱۳۴۸ منتشر شد و دانشور با آن وقایع بین سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۵ و فضای ویژه و تلخ آن دوران در ایران را به تصویر کشید. زمانی که پس از سقوط رضاشاه و خلأ نسبی قدرت در ایران هرج‌ومرج، نآرامی و نابه‌سامانی تمام کشور را فراگرفت.

سووشون، داستان زیبا و بی‌نظیر سیمین دانشور، داستان مبارزه، امید و مقاومت است. داستان زندگی یوسف که مانند سیاوش، مظلومانه کشته می‌شود و کسی برایش به سوگ نمی‌نشیند. کتاب آتش خاموش یکی از نوشته های ارزشمند سیمین دانشور و نخستین مجموعه داستانی است که توسط یک بانوی ایرانی نوشته شد. البته هیچ‌یک از آنان در حد تیپ نمی‌ماند، همه‌شان فردیتی خاص دارند و به آسانی از یکدیگر تمیز داده می‌شوند.

رمان سووشون ، در واقع تحسین برانگیزترین رمان سیمین دانشور است . این رمان اولین رمان به زبان فارسی است که توسط یک زن ایرانی نوشته شده است . به همین ترتیب می‌توان گفت که اولین رمانی‌ست که وضعیت زن‌ها را از حالتی که در رمان‌های سنتی بودند ، خارج می‌کند . به جرات می‌توان گفت که غیرممکن است این رمان خوش‌قلم را به دست بگیرید و خواندن ادامهٔ آن را بیخیال شوید . قلم زیبا و غنی نویسنده در کنار ماجراهای عاشقانه ، سیاسی و هیجان‌انگیزی که زری و یوسف سپری می‌کنند ، تا آخرین ورق از کتاب ، شما را با خود همراه می‌کند .

کاش من هم اشک داشتم و جای امنی گیر می‌آوردم و برای همه غریب‌ها و غربت‌زده‌های دنیا گریه می‌کردم برای همه آن‌ها که به تیر ناحق کشته شده‌اند و شبانه، دزدکی به خاک سپرده می‌شوند. به یاد دوست که جلال زندگی‌ام بود و در سوگشبه سووشون نشسته‌ام. شما می توانید این کتاب ارزشمند را از شهر کتاب بصورت رایگان دانلود کنید. طفلک هستی، آن شب که قصه ی بابک خرم دین را می گفت، نظیر همین حرف ها را زده بود.

به عقیدهٔ بعضی از منتقدان، برخی از وقایع تاریخی دههٔ ۱۳۳۰ مانند کودتای ۲۸ مرداد نیز در روند رمان انعکاس داشته است؛ چنانکه یکی از شخصیت های محوری داستان در روز ۲۹ مرداد کشته می شود. در خانه سر ادوارد و از طریق او، متوجه می‌شوند که کراسلی فکر می‌کند آن دو، در جزیره از بین رفته‌اند. پایگیری انقلاب اسلامی هم به کمک قضیه می‌آید، و اوضاع کشور به هم می‌ریزد، و توجه‌ها از آن دو دور می‌شود. وقتی تلاش او برای فراری دادن هستی از زندان هم به نتیجه نمی‌رسد، با یک دختر اصفهانی بسیار جوان و مذهبی به نام نیکو ازدواج می‌کند. سپس مادرش ــ که سلیم به او علاقه زیادی داشته است ــ می‌میرد. در نتیجه، سلیم به‌تدریج در باورهای خود دچار تردید و حتی تجدید نظر می‌شود.

داستان سووشون با یک مهمانی آغاز می‌شود که نویسنده به کمک آن درک روشنی از فضای زمان و شهری که ماجرا در آن جریان دارد، به خوانندگان می‌دهد. جشن عقد دختر حاکم که تمام بزرگان و اعیان در آن حضور دارند. در این جشن بحثی درمی‌گیرد و سرجنت زینگر از سران انگلیسی مستقر در شیراز از یوسف که زمین‌دار بزرگی است، می‌خواهد آذوقه‌ی نیروهایش را تامین کند. یوسف در آن قحطی بزرگ قصد ندارد مردمش را گرسنه بگذارد تا شکم قوای انگلیسی پر شود و به اشغال‌گری خود ادامه دهند. یوسف با سران انگلیسی و حاکم شهر و حتی برادر خود که چرب‌زبان و منفعت‌طلب است، درمی‌افتد، بر موضعش پافشاری کرده و امتیازی به انگلیس‌ها نمی‌دهد. این شکاف میان یوسف و دیگران کم‌کم بزرگ‌تر می‌شود تا به یک نقطه‌ی مهم و بی‌بازگشت برسد.

روایت زنانه و منحصربه‌فرد دانشور از این رمان اثری برجسته ساخت که نظر بسیاری از مخاطبین را به خود جلب کرد و تحسین منتقدان و نویسندگان بزرگ بسیاری را نیز برانگیخت. از کتاب سووشون از آغاز انتشار تا به امروز بیش از پانصدهزار نسخه به فروش رسیده است. سووشون به هفده زبان ازجمله انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، ژاپنی و چینی برگردانده شده است. سیمین دانشور، پس از مرگ همسرش، به کارش در دانشگاه و تدریس ادامه داد.

زری، ملموس‌ترین قهرمان رمان، در همه درگیری‌ها حضور دارد و وقایع را به ترتیب توالی زمان واقعی نقل می‌کند. کتاب سووشون نخستین رمانِ سیمین دانشور (۸ اردیبهشت ۱۳۰۰ – ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ خورشیدی) نویسندهٔ ایرانی است که سال ۱۳۴۸ منتشر شد. مهم‌ترین اثر سیمین دانشور رمان «سووشون» است که در سال ۱۳۴۸ منتشر و با استقبالی گسترده همراه شد و لقب یکی از بهترین رمان‌های فارسی را به خود اختصاص داد. «جزیره‌ی سرگردانی»، «ساربان سرگردان» و«کوه سرگردان» عنوان برخی دیگر از آثار مهم منتشرشده از دانشور است. رمان سووشون یکی از مهم‌ترین رمان‌های فارسی است که پس از انتشار در ادبیات داستانی ایران جریان‌ساز شد.