واقعیت‌های خیالی، انسان‌ها را مجاب می‌كنند كه ژنوم خودشان را دور بزنند و رفتاری غیرطبیعی داشته باشند. گفتیم كه در اثر انقلاب شناختی، قدرت تكلم و قوۀ تعقل در انسان خردمند افزایش چشمگیری یافت. همین عقل و كلام رشدیافته، زمینه‌ساز تولد واقعیت‌های خیالی و اقناع مردم به پذیرش این واقعیت‌ها می‌شود. نوح هراری به خوانندۀ كتابش نه فقط اطلاعات تازه كه “نگاه نو” می‌بخشد.

وقتی که انسان‌ها تونستن فراتر از واقعیت‌های ساده و عینی فکر کنن و به خیال‌پردازی بپردازن، تازه بازی زندگی‌شون تغییر کرد. برای دیتائیست‌ها همه موجودات حکم پردازش‌گر داده‌های بیوشیمیایی را دارند. آن‌ها معتقدند که رسالت تاریخی بشر تولید یک پردازش‌گر داده دانا و قدرتمند است که بتواند ما را بهتر از خودمان درک کند.

انقلاب دوم انقلاب کشاورزی است که در این انقلاب، بشر موفق شد، نحوه‌ی کشاورزی را به درستی بیاموزد تا بتواند به خوبی تغذیه کرده و رشد کند. این انقلاب در حدود دوازده هزار سال قبل رخ داد و باعث شد که انسان به پیشرفت‌های بسیار زیادی دست پیدا کند. انقلاب کشاورزی یکی دیگه از اون نقطه‌های عطف تو تاریخ بشر بود که خیلی چیزا رو عوض کرد. تا قبل از این، انسان‌ها بیشتر شکارچی-گردآورنده بودن، یعنی برای غذا باید دنبال شکار و جمع‌آوری گیاهان وحشی می‌رفتن. هراری توانسته است مسائل پیچیده تاریخی و تکاملی را با استفاده از منابع مختلف علمی و فلسفی به‌طور جامع بررسی کند.

این کتاب برای هر کسی که به دنبال درک بهتر از تاریخ بشر و مسائل پیچیده تمدن انسان است، منبعی ارزشمند خواهد بود. “انسان خردمند” کتابی الهام‌بخش و جامع است که به بررسی تاریخ بشر از دیدگاهی تازه و متفاوت می‌پردازد. یووال نوح هراری با استفاده از رویکرد چندرشته‌ای خود، به خوانندگان کمک می‌کند تا نگاهی جامع‌تر به تحولات تاریخی و تکاملی انسان داشته باشند. این کتاب به‌ویژه برای کسانی که به دنبال درک بهتر از تاریخ بشر و آینده انسانیت هستند، منبعی ارزشمند و الهام‌بخش است. نکته نهم اینکه وی مدعیات خود در کتاب «انسان خردمند» را مقدمه مباحث دیگر خود در کتاب‌هایی مانند «انسان خداگونه» و سپس پیش‌بینی منفی‌بافانه آینده بشریت کرده است. نه روایت هراری که از تکیه‌زدن انسان به جای خدا ارائه شده روایتی است علمی و واقع‌بینانه و نه آنچه او مبتنی بر نظریه فرگشت و در غیبت فطرت اخلاقی درباره آینده انسان و جامعه انسانی ترسیم ساخته، قابل تکیه است.

هراری دیگر می‌تواند ادعا کند که پرطرفدارترین روشنفکر جهان است که اتفاقاً در هر سخنرانی صدها هزاردلار هم به دست می‌آورد. منتقدین “انسان خردمند” را به‌عنوان یک اثر برجسته در زمینه تاریخ و انسان‌شناسی تحسین کرده‌اند. با این حال، برخی منتقدین معتقدند که تحلیل‌های هراری در برخی موارد ممکن است بیش‌ازحد کلی باشد و به جزئیات بیشتری نیاز داشته باشد.

یکی از مفاهیم کلیدی کتاب، نقش روایت‌ها و افسانه‌ها در پیشرفت بشر است. هراری معتقد است که توانایی انسان‌ها در خلق داستان‌ها و ایده‌های مشترک، یکی از عوامل کلیدی در موفقیت انسان خردمند بوده است. او استدلال می‌کند که افسانه‌ها، دین‌ها و ایدئولوژی‌ها به انسان‌ها کمک کرده‌اند تا در گروه‌های بزرگ‌تر همکاری کنند و تمدن‌های پیچیده‌ای را بسازند. سپس به فاصله بسیار کوتاهی، کتاب‌های «انسان خداگونه» را در 2017 و کتاب «بیست‌ویک درس، برای بیست‌ویک قرن» را در سال 2018 منتشر کرد و در نهایت سهم فروش 23 میلیون نسخه جهان را به دست آورد.

اولین انقلاب، انقلاب شناختی است که به گفته‌ی این کتاب، حدود هفتاد هزار سال پیش به وجود آمد و باعث شد که انسان به شناخت و درک درستی از خود و همین‌طور از محیط پیرامون خود دست پیدا کند. هراری با نگاهی انتقادی به تاریخ بشر، سؤالات عمیقی درباره‌ی هویت انسانی، قدرت داستان‌سرایی و تأثیر فناوری بر زندگی روزمره مطرح می‌کند. انسان خردمند نه‌تنها یک تاریخ‌نگاری است، بلکه به خواننده این امکان را می‌دهد که به بررسی چالش‌ها و فرصت‌هایی بپردازد که بشر در طول تاریخ با آن‌ها مواجه بوده است. بسیاری از افراد گزارش داده‌اند که این کتاب به آن‌ها کمک کرده است تا نگاهی جامع‌تر به تاریخ و تکامل انسان داشته باشند و ارتباط بین تحولات تاریخی و وضعیت کنونی بشر را بهتر درک کنند. این کتاب همچنین خوانندگان را به پرسیدن سوالات عمیق‌تری درباره آینده انسانیت و تأثیرات علم و فناوری بر زندگی دعوت می‌کند.

هراری معتقد است که انقلاب کشاورزی، هرچند به‌ظاهر باعث پیشرفت و توسعه جوامع بشری شد، اما در واقع مشکلات زیادی را برای انسان‌ها ایجاد کرد. کشاورزی باعث شد که انسان‌ها مجبور به کار سخت‌تر و طولانی‌تر شوند و همچنین به نابرابری اجتماعی، استثمار و جنگ‌های بیشتر منجر شد. این بخش از کتاب خوانندگان را به تأمل درباره تغییرات اساسی در زندگی بشر دعوت می‌کند و سوالاتی درباره سود و زیان انقلاب‌های تاریخی مطرح می‌کند.

بخش اول کتاب انسان خردمند، درباره‌ی انقلاب شناختی صحبت می‌کند. در این بخش از کتاب، می‌توانید مواردی مانند درخت دانش و طوفان بزرگ را مطالعه کنید که در هر یک از آن‌ها موضوعات مختلفی که بر روی شناخت بشر تاثیرگذار بوده‌اند، صحبت می‌شود. در بخش اول این فصل، می‌توانید اطلاعاتی درباره‌ی انسان، قبل از به دست آوردن شناخت را بیابید که با عنوان موجود بی‌اهمیت شناخته می شود.