زمانی که فیل واقعا قصد انجام کاری را داشته باشد، آن‌وقت بین من و او هیچ‌گونه مطابقتی وجود ندارد». در ادامه‌ی این مقاله از دیجی‌کالا مگ، ابتدا به معرفی کتاب و بررسی زندگی‌نامه نویسنده‌ی آن می‌پردازیم و بعد از آن محتوای کتاب را به ترتیب مفاهیم ارائه شده و فصول موجود در کتاب را بررسی و مرور می‌کنیم. هایت در سفری بین گذشته و حال، پیچیدگی‌های نظریات روانشناسی حال حاضر را با وضوح و سادگی تمام بحث و بررسی می‌کند. استعاره‌ای که بیشترین کمک را به من کرد تا بتوانم اخلاق، مذهب و جستجوی معنا را توسط انسان درک کنم، پَختستان بود؛ کتاب کوچک جذابی که رمان‌نویس و ریاضی‌دان انگلیسی، اِدوین اَبوت، آن را در سال 1884 نوشت. کتاب‌ها در اپلیکیشن کتابراه با فرمت‌های epub یا pdf و یا mp3 عرضه می‌شوند. اگر در صدد تغییر زندگی و آغاز نگرشی نو به آن هستید این کتاب شگفت‌انگیز را از دست ندهید.
جاناتان هایت، روانشناس اجتماعی صاحب نام، معتقد است که برای رسیدن به خوشبختی، باید بین علم مدرن و حکمت کهن، بین جهان‌بینی شرقی و جهان‌بینی غربی و بین نیمکره‌ی چپ مغز و نیمکره‌ی راست مغز تعادل برقرار کنیم. جاناتان هایت، روانشناس و متخصص اخلاق‌شناسی، اکتبر 1963 در نیویورک متولد شد. او سال 1985 در رشتۀ فلسفه از دانشگاه ییل فارغ‌التحصیل شد و در سال 1992 مدرک دکتری روانشناسی خود را از دانشگاه پنسیلوانیا اخذ کرد. او مطالعات خود را در زمینه روانشناسی فرهنگی در دانشگاه شیکاگو ادامه داد و از سال 1995 در دانشگاه ویرجینیا تدریس را آغاز کرد. مجله Foreign Policy و مجله Prospect، او را به عنوان یکی از “برترین اندیشمندان جهان” معرفی کرده‌اند. همچنین انسان‌ها رفتای به اسم وکیل درون دارند که در فرآیند قضاوت، تلاش می‌کند تا حقایق نامناسب را پنهان کرده و دلایل متناسب با احساسات خود بیابد.
هایت همچنین در پایان این فصل مبحث جدیدی را پیش می‌کشد، اینکه انسان چگونه می‌تواند این «عینک اخلاقی» را کنار گذاشته و جهان را همان گونه که هست ببیند. در فصل ششم استدلال می‌کند که حقیقت ممکن است بین دو کران متضاد وجود داشته باشد و معتقد است که عنصر عشق یعنی دوست داشتن انسان‌هایی غیر از خود، برای رسیدن خوشبختی بسیار مهم و ضروری است. فصل اول شرح می‌دهد که چگونه هر شخص دارای دو بخش مجزا است؛ قسمت ابتدایی یا بدوی، که شامل غرایز اساسی ما است و بخش بسیار تکامل یافته، که سعی می‌کند غرایز را کنترل کند. من هر کاری که می‌توانستم در این زمینه کردم؛ درباره‌ی این مسأله با آن‌ها صحبت کردم، نفس عمیق کشیدم، از تکنیک‌های کنترل خشم استفاده کردم اما هیچ کدام جواب نداد. آنچه برای اجرا و پیاده‌سازی تغییرات عظیم شخصی لازم است اراده عظیم و شگرف نیست، بلکه فقط مجموعه‌ای مناسب از ابزارها است.
این نوع عشق، به گفته نویسنده، پایه‌گذار ازدواج‌ها و روابط طولانی‌مدت است. افراد تمایل دارند تا احساسات درونی خود را به‌عنوان واقعیت‌ها توجیه کنند و بیشتر بر روی ظاهرها متمرکز شوند تا حقیقت. شهرت و تصویر اجتماعی برای افراد بسیار مهم است و آن‌ها به‌طور ناخودآگاه سعی می‌کنند تا تصوری مثبت از خود بسازند، حتی اگر واقعیت‌ها به نفع آن‌ها نباشند. هایت در ادامه ذهن را به یک فیل وحشی تشبیه می‌کند که در ابتدا بی‌نظم و کنترل‌ناپذیر است، اما با تمرین و تلاش می‌توان آن کنترل کرد.
البته تحقیقات نشان داده که تحقیقات نشان داده‌اند که استرس می‌تواند اثرات مخربی داشته باشد. زندگی اجتماعی به نوعی بازی مقایسه اجتماعی است؛ به این معنا که افراد خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و سعی دارند تا اعمال خود را در برابر اعمال دیگران به نفع خود توجیه کنند. هایت در کتاب فرضیه خوشبختی بر این نکته تأکید می‌کند که درک ما از دیگران معمولاً دقیق است، اما خوددرک‌هایمان تحریف‌شده‌اند و به این ترتیب احساس می‌کنیم که بهتر از دیگران هستیم. این سوگیری‌ها بعث ایجاد حس حق طلبی در افراد می‌شود که ممکن است به اختلافات و تنش‌های اجتماعی ختم شود.
درست است، ۵۰ تا ۸۰ درصد خوشبختی ما به عوامل ژنتیکی، که عمدتا خارج از کنترل ما است، مرتبط است. حالا وقتی که آن‌ها با من تماس می‌گیرند، می‌توانم به‌راحتی و با لبخند تلفن را بردارم و با آن‌ها صحبت کنم. هر چند درمان به این روش چند ماه طول کشید و تمرینات مختلفی را بارها و بارها تکرار کردم، اما در نهایت این روش جواب داد و من به آرامشی که می‌خواستم رسیدم.
بسیاری از گونه‌های زنده دارای زندگی اجتماعی هستند، اما در میان پستانداران، فقط انسان‌ها به طور خاص موجوداتی فوق اجتماعی هستند که قادر به زندگی در قالب گروه‌های همکاری بسیار بزرگ هستند. هایت از این میان بر روی آخرین تقسیم‌بندی موجود، یعنی تمایز بین فرآیندهای آگاهانه/مستدل و فرآیندهای خودکار/ضمنی تمرکز می‌کند. آیا واقعا شاد بودن اشکالی دارد؟ مهربان بودن؟ خوش بینانه‌تر به زندگی نگاه کردن و قدرت عشق ورزی بیشتر. خوشبختانه، محققان امروزه داروهای ضد افسردگی زیادی توسط محققان تولید شده که از عوارض جانبی آن‌ها روز به روز کاسته می‌شود. نویسنده‌ی این کتاب تعریف می‌کند که خودش هم مدت‌ها فلوکستین مصرف می‌کرده عاشق تأثیرات این دارو بوده است. او اذعان می‌دارد که زیباترین روزهای زندگی خود را با فلوکستین تجربه کرده است، اما به دلیل عوارض جانبی این دارو، مصرف آن را متوقف کرده است.
این مسأله برای همه تصوری رایج است که شادی از درون ناشی می‌شود و در چیزهای خارجی یافت نمی‌شود. مدتی هم در دهه ۱۹۹۰، روان‌شناسان با حکیمان دنیای باستان (مانند بودا و اپیکتتوس) توافق کردند که شرایط خارجی مهم نیست. برخی از ما درباره‌ی این روش چیزهایی شنیده‌ایم، مثلا اینکه به‌عنوان درمانی برای افسردگی استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال اگر تماشای تلویزیون را برای چند روز متوقف کنیم ممکن است بعد از آن رفتار متفاوتی داشته باشیم، اما بدون هیچ شگفتی یا تعجبی، به سرعت به سراغ عادت‌های قدیمی خودمان باز می‌گردیم. هایت که به لحاظ مذهبی یک یهودی است در شهر نیویورک متولد شد و در محله یهودی‌نشین اسکارسدیل در این شهر بزرگ شد.
در روابط عاشقانه، هورمون اوکسی‌توسین نقش مهمی در تقویت پیوندهای احساسی ایفا می‌کند و این وابستگی‌ها در بزرگسالی هم ادامه پیدا می‌کنند. به این ترتیب، عشق در بزرگسالان از دو سیستم وابستگی و مراقبتی تشکیل می‌شود که به یکدیگر متصل می‌مانند و از دوران کودکی نشأت می‌گیرند. احساسات منفی معمولاً قوی‌تر و پایدارتر از احساسات مثبت هستند و این ویژگی در جنبه‌های مختلف زندگی، از جمله روابط زناشویی و تصمیم‌گیری‌های مالی، خود را نشان می‌دهد. برای مثال، در روابط، برای جبران یک عمل انتقادی، به چندین عمل مثبت نیاز است تا احساسات منفی را توازن دهد. هایت درباره‌ی چگونگی و چرایی رشد برخی از افراد پس از تجربه کردن رنج و درد صحبت می‌کند، همراه با معرفی روش‌هایی برای افزایش شانس افراد در جهت رشد و ترقی پس از وقوع سوانحی که تجربه می‌کنند. با این حال، هایت استدلال می‌کند که ما اکنون می‌دانیم که برخی از شرایط خارجی هم برای خوشبختی انسان مهم هستند.
ثبت ديدگاه