بدون شک افلاطون یکی از این افراد است و گویی که بشر را دوباره آفرید. کتاب جمهور یکی از دستورالعملهای او برای زندگی است. این کتابِ 10 فصلی به ما نشان میدهد باید بهدنبال چه چیزی بگردیم، گمشدهی ما کجاست، عدالت پشت کدام کوه پنهان شده و جهانی که دوستش داریم چگونه ساخته میشود. کفالوس میگوید که ثروت بیشتر از آن جهت خوب است که او را سخی و شریف و عادل بار میآورد.
در میان این اسامی، نام افلاطون (Plato) فیلسوف و اندیشمند شاخص یونانی نیز به چشم میخورد که ایدههایش را برای یک زندگی آرمانی در کتاب صوتی جمهور (Republic) توضیح میدهد. این کتاب که در ده بخش یا ده کتاب تدوین شده، از مشهورترین و تأثیرگذارترین متون کلاسیک فلسفهی سیاسی در غرب بهشمار میرود. افلاطون معتقد است طبیعت، بعضى اشخاص را طورى خلق کرده که اشتغال به فلسفه و حکومت کار آن هاست و برخى دیگر را به گونه اى ساخته است که باید از حکومت بپرهیزند و به اطاعت اوامر فرمانداران اکتفا کنند. فیلسوف و دوستدار حکمت همچون عاشق، طالب کل حکمت است، نه این که قسمتى از آن را طالب باشد و قسمتى را طالب نباشد. دوستداران اصوات و مناظر از صداها و رنگ ها و اشکال زیبا و همه آثارى که از چنین اجزایى ترکیب یافته باشد، لذت مى برند، اما فهم آنان از ادراک و تحسین «زیباى مجرّد» عاجز است.
آیا نظر تو غیر از این است؟ گفت نه اگر اینان مجبور باشند که در همهٔ عمر سرنجنبانند جز این نمیتواند بود. گفتم آن چیزهایی هم که از کنار دیوار حمل میشود همین حکم را دارد آیا غیر از این است؟ گفت نه همینطور است. گفتم بنابراین اگر اینها بتوانند با یکدیگر سخن گویند سایههایی را که میبینند تعریف خواهند کرد ولی با این تصور که حقیقت آن اشیاء را تعریف میکنند، آیا چنین نیست؟ گفت ناچار چنین است. گفتم همچنین اگر یکی از عابرین سخن گوید و صدای او از ته زندان منعکس شود اینان تصور خواهند کرد که این عین صدای سایهای است که از جلو آنان میگذرد، آیا اینطور نیست؟ گفت به راستی حق با تو است.
سپس سقراط به این میپردازد که چرا این کمال مطلوب محقّق نشده یا باقی نماندهاست. او پاسخ میدهد که علت آن حرص و آز مردم و تجملپرستیشان است. فزونخواهی موجب میشود تا مردم به تامین نیازهای اولیه اکتفا نکنند و زود از آنچه دارند، سیر شوند و خواهان آنچه ندارند باشند؛ پس جنگ درمیگیرد و نیاز به پاسداران عیان میشود. پاسداران کشور باید چون سگهای نگهبان باشند؛ از این حیث که سگ به بیگانهای که نمیشناسد حمله میکند حتی اگر به او محبت کند؛ و به دوست حمله نمیکند حتی اگر به او محبت نکند. و این ویژگی در یک تن جمع نمیشود مگر اینکه او علاوه بر شجاعت و زورمندی، طبعی فیلسوفانه نیز داشته باشد.
البته ثابت نیستند و قانونگذار طبق عقل و استدلال به سوى قانون صحیح حرکت مى کند. کتاب جمهوری از جمله کتاب های مهم افلاطون است که جنبه ی فلسفی و سیاسی دارد و این کتاب در جامعه ی غرب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این مطلب کلبه دانش ما برای شما کاربران عزیز کتاب جمهوری(در زبان فارسی به جمهوریت معروف است)اثری از افلاطون را آماده کرده است.
بنابراین، در شهر خیالى افلاطون ـ به قول معروف ـ هیچ کس «همه فن حریف» نخواهد بود. افزایش تولیدات موجب پیدایش گروهى به نام تجّار و بازرگانان مى شود تا با شهرهاى دیگر ارتباط برقرار کنند و کالا صادر نمایند; چنان که در داخل شهر، بازار براى مبادله کالاهاى مردم پدید مى آید. در اثر گسترش شهر و ناکافى بودن منابع، رقابت و تجاوز به سرزمین هاى دیگر آغاز خواهد شد. براى این که نگهبانان با حمیّت و شور از شهر دفاع کنند، باید آنان را تربیت کرد. پس زمامداران باید به تربیت روحى و بدنى آنان بپردازند. افلاطون در ۴۲۷ پیش از میلاد مسیح در آتن و در خانوادهای قدرتمند، سیاسی و اشرافی به دنیا آمد و در ۳۴۷ پیش از میلاد مسیح از دنیا رفت.
اما مشخص نیست بشر چه هنگامی میتواند آراء و دانستههای افلاطون را اجرا و محقق کند. تصویری از یک مدینهی فاضله که از چندین قرن پیش به دست ما رسیده! افلاطون در کتاب صوتی جمهور، با بیان اصول و پایههای زندگی اجتماعی ایدهآل، شیوهی رسیدن به عدالت اجتماعی و جامعهی ساختاریافته را توضیح میدهد. حال هر حرفی را که برای جامعه زدیم و در نمای بزرگ نشان دادیم در اینجا نیز صادق است. بر انسان خرد باید حکم براندو زمام حکومت در دست او باشد. اگر در انسانی هر یک از اجزای روح کار خود را انجام دهند و دو جزء پست ترعلیه خرد قیام نکند، این خویشتنداری است.
ثبت ديدگاه