کتاب تاریخ مردم ایران در دوره قاجار نوشتۀ رضا دهقانی، به اوضاع سیاسی، اقتصادی، فکری، فرهنگی، هنر و صنعت دوران قاجار می‌پردازد و پادشاهان مشهور و افراد برجستۀ این دوره را به صورت چیکده معرفی می‌کند. محمود سریع‌القلم این کتاب را برمبنای چند فرض نوشته است؛ ازجمله ۴۴ خصیصه روان‌شناختی از خلقیات ایرانی که به گفته او مانع جامعه‌سازی، نظام‌سازی و پیشرفت ایران بوده است. نویسنده سعی کرده با اتکا به این موضوعات به تبیین چگونگی بقا و قوت اقتدارگرایی شاهنشاهی قاجار در ایران بپردازد و برای این کار از تاریخ هم مدد جسته است. کتاب «تاریخ سیاسی ایران در دوره قاجار» نوشته ابراهیم تیموری بررسی تاریخ روابط سیاسی ایران، انگلیس و روسیه در دوره قاجار را مورد بحث و بررسی قرار داده است.
شرح حال و تاریخ زندگانی اشخاص اصلی و مهمی که در اعطا امتیارات دخیل بوده‌اند و روابط ایران و انگلیس و امتیازاتی که انگلیسی‌ها تا اغاز مشروطیت در ایران تحصیل کرده‌اند و همچنین روابط ایران و روسیه تزاری و امتیازاتی که روس‌ها تا ظهو ر مشروطیت در ایران بدست آورده‌اند کامل در کتاب آورده شده است. اسناد موجود در این کتاب به چگونگی اجرای معاهده ترکمانچای در سال‌های بعد از انعقاد این معاهده، از سوی دو کشور می پردازد. این اسناد در زمینه‌های مختلف ارضی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی می باشد.
از تاریخ ولادت و وفات مورخ اطلاعی در دست نیست الا اینکه در سال ۱۲۱۷ ق /۱۸۰۲ م زنده بوده و تاریخ فتحعلی شاه قاجار را به فرمان عباس میرزا نایب السلطنه تألیف کرده است. پس از مرگ نادرشاه در سال ۱۱۲۶ هجری خورشیدی، طایفه قاجارهای استرآباد به سردمداری محمدحسن خان در پی به دست آوردن پادشاهی برآمدند. اما در نهایت از کریم خان زند شکست خوردند و محمدحسن خان در نبرد با سپاه صادق خان زند کشته شد. فرزندان او از جمله آقامحمد خان و حسینقلی خان جهانسوز به عنوان گروگان در دربار زندیه نگهداری شدند. یک‌بار حسینقلی خان که از سوی کریم خان زند برای سرکوبی حاکم استرآباد فرستاده شده بود، در سمنان یاغی شد، ولی به دست زکی‌خان زند کشته شد. دانلود کتاب اسناد تاریخی دوره قاجار را هم به دوست‌داران مطالعه پژوهش‌های تاریخی به ویژه با محوریت تاریخ معاصر پیشنهاد می‌کنیم و هم به محققان و پژوهشگران نیازمند به اسناد تاریخی توصیه می‌نماییم.
شوستر پس از خروج از ایران خاطرات هشت ماه زندگی‌اش در ایران را با عنوان «اختناق ایران» منتشر کرد. این کتاب جزو منابع دست اول سال‌های پس از مشروطه در ایران به‌شمار می‌رود. شوستر در ابتدای کتاب، وضع سیاسی ایران در سال‌های پیش از مشروطه تا ورودش به ایران را تشریح کرده و سپس آنچه بر خود او گذشته بود نقل کرده است. کتاب عهد قاجار (The Qajar Pact) نوشته‌ی ونسا مارتین با ترجمه‌ی حسن زنگنه در نشر ماهی به چاپ رسیده است. این کتاب پژوهشی درباره‌ی مناسبات دولت و مردم در دوره‌ی قاجار است.
معروفترین تذکره هایی که در دوره قاجاریه نوشته شده است، می‌توان به مجمع الفصحاء و ریاض العارفین رضا قلی خان هدایت، تذکره دلگشای حاج علی اکبر نواب شیرازی اشاره کرد. علیقلی میرزا پس از عزل و قتل امیرکبیر صاحبان مشاغل متعددی شد، نخست در سال ۱۲۷۲ ق و ۱۸۵۶ م ملقب به اعتضادالسلطنه و کمی پس از آن ریاست مدرسه دارالفنون را به او واگذار کردند و در ۱۲۷۵ ق/۱۸۵۹ م ملقب به وزیر علوم شد و تعدادی از فارغ التحصیلان دارالفنون را جهت ادامه تحصیل به فرانسه فرستاد. دو ماه محاصره، باعث کمبود مواد غذایی برای سربازان و چهارپایان قجرها شد و آن‌ها به ناگزیر به تهران بازگشتند. لطفعلی خان به خیال پیشگیری از حمله مجدد وی به کرمان لشکرکشی کرد تا بر آنجا مسلط شود و راه نفوذ خان قاجار را سد کند.
مدعای اصلی این است که حضور روسیه ناشی از یک سرنوشت محتوم یا نفوذی گریزناپذیر نبود، بلکه فرآیندی پیچیده عامل آن بوده است. به‌ویژه در بخش اول کتاب که درباره‌ی مراحل آغازین رابطه‌ی سیاسی روسیه و ایران است می‌بینیم چگونه یک‌رشته درگیری‌های مرزی اولین تقابل‌ها را به‌وجود آورد و موضوع دائم قبض‌وبسط می‌یافت. کتاب چادر کردیم رفتیم تماشا نیز یکی از سفرنامه‌هایی است که در دوره‌ی حکومت ناصرالدین شاه نوشته شده و شرح سفر مذهبی عالیه خانم شیرازی است. نویسنده سفرش از کرمان به‌طرف بمبئی و از آنجا به مقصد حج و عتبات را آغاز کرده است. این سفرنامه با پایان حج و رسیدن او به تهران و شرحی از دربار تهران به پایان می‌رسد. او که یکی از آشنایان دور خانواده‌ی شاه بود مدتی در تهران و دربار اقامت می‌کند و در کتابش توصیفی روزانه از دربار ناصرالدین شاه ارائه کرده است.
پس از مدتی محرمعلی خان (مأمور سانسور اخبار در زمان پهلوی دوم) از انتشار نویسه‌هایش در روزنامه‌ها جلوگیری نمود. کیوس پس از مدتی مجبور به ترک تحصیل شد و به علت شغلش به جنوب کشور رفت. کیوس شعرهای مازندرانی‌اش را دکلمه کرده و در چندین آلبوم با نام‌های مازرون، مازرون ۲، چهل سال عاشقی، پس تو کجایی؟ و یاد آن روزها به خیر منتشر نموده است. وی در برخی آلبوم‌های استودیویی دیگر نظیر سوزگلام و شبی به نغمه و نوا نیز همکاری داشته است. کیوس گوران به موازات سرایش شعر، با نشریات محلی مازندران هم همکاری می‌کند و سرمقاله‌های برخی هفته‌نامه‌ها را می‌نویسد.
خاطرات سفر دوم را نیز خود شاه نوشت و این بار در تهران به چاپ رسید. سفر سوم او باز هم از سن پترزبورگ آغاز شد و ضمن آن، شاه از کشورهای آلمان، اتریش، فرانسه، بلژیک، هلند و انگلستان بازدید کرد. بخشی از این سفرنامه را فخرالدوله دختر شاه تا مرز ایران و بقیه را چند تن از اهل دولت نوشتند. در جریان همین سفرها بود که فکر اقدامات اصلاحی در سر ناصرالدین شاه به‌وجود آمد؛ گرچه این افکار چندان به عرصه‌ی عمل نرسید و در نهایت هم کنار گذاشته شد. در این کتاب، خواننده می‌تواند چگونگی مواجهه‌ی یک ایرانی را در قرن نوزدهم با دنیای متمدن و آزاد ببیند؛ به‌ویژه که آن فرد شاه کشور باشد. رضا دهقانی پس از شرح انواع مشاغل و قشرهای جامعه از وضعیت نظام پولی و تأثیر عمدۀ کشورهای غربی و روسیه در شیوه بانک‌داری و متحول شدن آن سخن می‌گوید.
ثبت ديدگاه