حضرت اسماعیل (علیه السلام) و حضرت اسحاق (علیه السلام) فرزندان حضرت ابراهیم (علیه السلام) می‌باشند که به واسطه آن دو، نسب بسیاری از انبیاء الهی از جمله حضرت موسی (علیه السلام)، حضرت عیسی (علیه السلام) و حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) به آن حضرت باز می‌گردد. به فرموده قرآن کریم، ایشان به کمک فرزندش اسماعیل (علیه السلام)، کعبه را بنا نمود و به فرمان خدا مردم را به مناسک حج دعوت کرد. پیامبران اولوالعزم از شخصیت‌های مهم و مقدس در تاریخ اسلام و دین اسلام هستند. این پیامبران بر اساس قرآن کریم به عنوان پیشوایانی با اراده‌ی قوی و اختیاری مطلق شناخته می‌شوند که برای راهنمایی و هدایت بشریت انتخاب شده‌اند.
مادر موسی طبق آنچه خدا درخواب به وی دستور داده بود، موسی را در صندوقی چوبی گذاشته و در رود نیل رها کرد. به امر فرعون، صندوق را گرفتند، وقتی که باز کردند، بچه ای در میان صندوق یافتند. فرعون در اثر اصرار ملکه، از کشتن بچه صرف نظر کرد و چون فرزند نداشتند، او را به فرزندی قبول کردند. مصباح یزدی، محمد تقی، اصول عقائد، ص 239، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، 1379.
پیامبران زیادی برای هدایت بشر مبعوث شده‌اند، اما تنها ۵ تن از آنها دارای کتاب آسمانی بودند و دین جدید و کامل‌تری را به بشریت ارائه دادند. دعوت این پیامبران جهانی بوده و در طول حیات خود تلاش‌های زیادی برای راهنمایی مردم انجام دادند. به این ۵ پیامبر دارای شریعت و کتاب آسمانی، پیامبران اولوالعزم می‌گویند. در روایات، از کتب نوح و ابراهیم (علیه السلام) به نام «صحف» یاد شده است، اگر چه در قرآن از کتاب موسی (علیه السلام) نیز به نام صحف نام برده شده است، ولی به مجموع آن صحیفه‌ها تورات می‌گویند.
در این سه مورد، به سه خصوصیت بارز این پیامبران اشاره شده است؛ یعنی دعوت جهان‌شمول، دین و کتاب الهی. در روایتی از امام صادق (علیه السلام) شرط دوم و سوم کنار هم آمده است. حضرت محمد(ص)، پیامبر و نبی اسلام، بزرگترین و مهمترین شخصیت در تاریخ اسلام است. محمد(ص) به عنوان خاتم‌النبیین (آخرین پیامبر) شناخته می‌شود که دین اسلام (کامل‌ترین دین) را به مردم معرفی کرد. حضرت محمد(ص) در سن ۴۰ سالگی در غار حرا توسط فرشته وحی، به پیامبری مبعوث شد. ایشان در طول زندگی خود پیام‌هایی از جمله توحید، عبادت خداوند، اخلاق نیکو، و عدالت را به مردم انتقال دادند.
کتاب حضرت عیسی (علیه السلام) انجیل و کتاب حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) هم قرآن است. آن پنج نفر، حضرت نوح (علیه السلام)، ابراهیم (علیه السلام)، موسی (علیه السلام)، عیسی (علیه السلام) و پیامبر اسلام حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) هستند. در روایات از کتاب حضرت نوح (علیه السلام) و حضرت ابراهیم (علیه السلام) به نام صحف یاد شده، و تورات کتاب حضرت موسی (علیه السلام)، انجیل کتاب حضرت عیسی (علیه السلام) و قرآن کتاب پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) است. حضرت نوح علیه السلام اولین پیامبر اولواالعزم است و مطابق با آیات قرآن کریم، خداوند او را با کتاب و شریعت فرستاد. نام حضرت نوح، ۴۳ بار در قرآن آمده و یک سوره به نام او اختصاص یافته است.
آتش به فرمان خدا گلستان شد و این سند اخلاص و توحید این پیامبر اعظم شناخته شد. کتاب آسمانی این حضرت نیز صحف نام دارد که در طول زندگی پر فراز و نشیب خود، تلاش بسیاری برای هدایت مردم کرد. از دیگر کتاب های پیامبران اولوالعزم تورات حضرت موسی و انجیل حضرت عیسی و قرآن کریم که معجزه جاویدان پیامبر اسلام است می باشد. قرآن کریم که به فرموده خدای تعالی از هرگونه تحریف و کژی در امان است ولی انجیل و تورات کنونی که در میان ما است دستخوش تحریفات و تغییراتی گردیده اند. پیامبران اولوالعزم چه کسانی هستند؟ در هدیه ششم و هدیه پنجم و کتاب درسی های دینی در اینباره خوانده ایم.
ابراهیم نمونه کامل یک انسان فطری بود که با نهاد پاک خود، از حقیقت جست و جو کرد و یگانگی خدای آفرینش را دریافت و تا زنده بود با شرک و ظلم مبارزه نمود. ابراهیم پرستش خود را نسبت به خدای یگانه و بیزاری خویش را از شرک به مردم اعلام کرد و دیگر فکری جز مبارزه با بت پرستی و شرک نداشت و با بت پرستان مبارزه می کرد.
مشابه کتاب حضرت داوود را پیامبرانی همچون آدم، شیث و ادریس نیز داشته اند. پس کتاب های پیامبران اولوالعزم یکی از ویژگی های خاصی است که این پیامبران دارا بوده اند. حضرت عیسی(ع) به عنوان مسیح در دین مسیحیت و به عنوان نبی یا پیامبر در دین‌های اسلام و یهودیت شناخته می‌شود.
حضرت موسی(ع) یکی از بزرگترین پیامبران و انبیاء دینی در اسلام، یهودیت، و مسیحیت است. او به عنوان نبی بزرگی شناخته می‌شود و در قرآن کریم بارها نام او ذکر شده است. موسی در زمان فرعون مصر، که فردی ستمگر و ظالم بود به پیامبری مبعوث شد. او و برادرش هارون(ع) وظیفه رهبری و راهنمایی قومش را بر عهده داشتند.
نوح نبی به مدت ۹۵۰ سال به هدایت مردم پرداخت و کتاب آسمانی او صحف نام داشت. خداوند او را از مادرش مریم (سلام الله علیها)، بدون آن‌که شوهری داشته باشد، به دنیا آورد؛ چون این اتفاق برای مردم رخدادی عجیب بوده و برایشان قابل تصور نبود، به مریم تهمت زدند. خداوند حضرت عیسی را در همان زمان نوزادی به سخن گفتن واداشت تا با این اعجاز، مادرش را از هر خطا تبرئه کند. در این سه مورد، به سه خصوصیت بارز این پیامبران اشاره شده است؛ یعنی دعوت جهان‌شمول، دین و کتاب الاهی. در روایتی از امام صادق(ع) شرط دوم و سوم کنار هم آمده است که برای جواب به قسمت بعدی سؤال(چرا بعضی از انبیا با این‌که کتاب داشتند، ولی اولو العزم نبودند؟) کفایت می‌کند. به عبارت دیگر، آن پیامبر، دارای دینی خاص است که پیامبران هم‌زمان او، یا بعد از او باید دین او را ترویج دهند،8 تا زمانی که پیامبری با آیین جدید و شریعت تازه ظهور کند.
ثبت ديدگاه