فصل های پنجم، ششم، هفتم، هشتم و دهم در چاپ دوم دو قرن سکوت در واقع همان مطالب فصل های دوم و سوم چاپ اول هستند که نویسنده بسیار جامع تر و مفصل تر دوباره به آن ها پرداخته است. مقایسۀ مطالب این فصل ها در چاپ دوم با موارد مشابه در چاپ نخست به خوبی نشان می دهد که تا چه اندازه به دانش تاریخی نویسنده اضافه شده است، هرچند از نظر روش و شیوۀ تاریخ نگاری تفاوت زیادی دیده نمی شود. داستانِ نوشتنِ کتاب «دو قرن سکوت»، به دوره‌ی پهلوی و اوج‌گیری موج ملی‌گرایی بین ایرانیان برمی‌گردد.
برخی محققان، کتاب دو قرن سکوت را همراه با تعصبات نژادی دانسته و معتقدند از این کتاب، موج عرب‌ستیزی برداشت می‌شود. مرتضی مطهری از عالمان شیعه در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران، به نقد و بررسی این کتاب پرداخته است. به اعتقاد وی، ایرانیان در این دو قرن با یک ایدئولوژی جهانی و انسانیِ فوق نژادی آشنا شده، حقایقش را به عنوان حقایقی آسمانی و مافوق زمان و مکان پذیرفتند. دو قرن سکوت کتابی نوشتهٔ عبدالحسین زرین‌کوب دربارهٔ سرگذشت ایران در دو سدهٔ نخست پس از سلطهٔ عرب‌های مسلمان است که در سال ۱۳۳۰ برای اولین بار منتشر شد. دو قرن سکوت کتابی نوشته عبدالحسین زرین کوب درباره سرگذشت ایران در دو سدهٔ نخست پس از سلطهٔ اعراب است. این تاریخ تحلیلی زرین‌کوب با وجود محبوبیتش میان مردم خیلی به مذاق بعضی‌ها خوش نیامد.
البته نویسنده باور دارد که وقتی بانگ قرآن و اذان در فضای مُلک ایران پیچید زبان پهلوی در برابر آن فرو ماند و به‌خاموشی گرایید. علاقه‌مندان به این اثر شناخته شده عبدالحسین زرین‌کوب می‌توانند کتاب صوتی دو قرن سکوت را با صدای اکرم پریمون از فیدیبو دریافت کنند، این کتاب توسط نشر صوتی آوانامه منتشر شده است. این نسخه از کتاب دو قرن سکوت که توسط کاربران کافه‌کتاب در سایت بارگزاری شده است، ظاهرا بنابر اطلاعات داخل فایل کتاب، تایپ‌شده با بالاترین کیفیت از روی قدیمی‌ترین نسخه، چاپ سال 1330 خورشیدی می‌باشد.
اعراب تا حیره آمده بودند یزدگرد رستم فرخ زاد را از خراسان خواست تا اعراب را درسی عبرت آموز دهد.اعراب که پیش از این بندگان ایران زمین بودند از جنگ ترس داشتند . تفکر و اندیشه استاد درباره نام کتاب هر چه بود، این عنوان موضوع مجادلت ها و جبهه گیری های بسیار در میان مورخان و اندیشمندان شد. این پیام آسمانی نیز، شعر و شاعری را ستوده نمی‌داشت و بسیاری از شاعران را در شمار گمراهان و زیانکاران می‌شناخت.
نقدی که بیشتر نگاه زرین کوب به چگونگی ورود اسلام به ایران را در برمی گیرد. وی از تاریخ‌نگاران برجسته‌ی ایران است و آثار معروفی در تاریخ ایران و نیز تاریخ اسلام دارد. این آثار به دلیل بیان ادبی و حماسی تاریخ از آثار پر فروش های کتاب در میان ایرانیان هستند. در این فصل چگونگی بناشدن شهر بغداد در زمان منصور خلیفه‌ی دوم عباسی بیان می‌شود.
در همین دوران، زرین کوب علاوه بر تدریس در دانشسرای عالی و دانشکده هنرهای دراماتیک، از حدود ۱۳۴۱ در عین حال به تدریس در دانشگاه های آکسفورد، سوربن، هند و پاکستان و همچنین در دانشگاه های کالیفرنیا و برینستون مشغول بود. عبدالحسین زرین‌کوب دانش آموخته دارالفنون است یکی از آن جوانانی که ثمره نهالی بودند که با دستان امیرکبیر کاشته شد. در کودکی بسیار اتفاقی شاهنامه فردوسی به دست او می افتد، عبدالحسین که شیفته تصاویر کتاب می شود، خود را در میان قفسه های داروخانه پدربزرگ پنهان می‌کند. در حالی که تمام خانواده و پلیس به دنبال او می گشتند، او غرق در شاهنامه بود تا خوابش برد. او تنبیه شد، اما تحمل تنبیه، رسیدن به شاهنامه ای بود که پدربزرگ برایش خرید.
به خصوص اینکه اعراب در خاک بیزانس هم پیشروی های قابل توجهی داشتند و اگر به خاطر جغرافیای خاص قسطنطنیه، پایتخت این امپراتوری نبود، بیزانس هم به سرنوشت ایران دچار می شد. خواننده با مطالعۀ این فصل متوجه می شود که اعراب از صدها سال پیش از ساسانیان و همچنین در طول دورۀ ساسانی تا اواخر آن، همواره فرمانبردار شاهان ایران بودند و «بارگاه خسروان را در مدائن کعبه آمال و آرزوهای خویش بر می شمردند». کتاب دو قرن سکوت یکی از مستندترین کتاب‌های تاریخ است که تا به حال منتشر شده. هروقت به کتابی تاریخی برمی‌خورم، این نقل قول خردمندانه و جالب به ذهنم می‌رسد.
ثبت ديدگاه