حداقل در حوزه بینایی، شبکیه چشم انسان سلول‌های گیرنده نور حساس با طول موج‌های قرمز، آبی و سبز است. شبکیه‌های مرغ علاوه بر این سلول‌های گیرنده نور، سلول‌هایی مخروطی برای طول موج‌های بنفش دارند که به آن‌ها کمک کند حرکات را بهتر ردیابی کنند. دنیای مرغ‌ها یک چیز عجیب‌وغریب تکنیکی است که ما حتی نمی‌توانیم آن را درک کنیم. اینکه چرا اصلاً به آنها مجوز چاپ دادند و بعد از اینکه کتاب اول ایشان به چاپِ تقریباً بیستم رسید و بعد تصمیم به لغو مجوز آن گرفتند، برای بنده بسیار عجیب بود. با تمام احترامی که برای دوستان وزارت فرهنگ و ارشاد قائلم، بنظرم این تصمیم، کار درستی نبود. در یکی از وب‌سایت‌ها که رسماً عنوان نموده بود این کتاب‌ها ممنوع شدند، خواننده‌ایی نظری قابل تامل داده بود.

بشر، حدود دو میلیون سال است که بر روی زمین زندگی می‌کند، اما عمر انسان به شکلی که ما می‌شناسیم و ویژگی‌هایی که از او توقع داریم، هنوز به دویست هزار سال نرسیده است. این روزها، داستان‌سرایی بیشتر از هر چیز دیگری روی مردم تاثیر می‌گذارد. بازیچه کردن علم در تمام جنبه‌های زندگی‌مان تاثیر سوء می‌گذارد. تصمیمات پزشکی، زیست‌محیطی، حقوقی و حتی سبک زندگی روزمره، همه و همه نتیجه درک ما از علم است. این روزها، بیشتر از هر زمان دیگری با طاعون نادانی دست به گریبانیم. هرچقدر بیشتر در علوم پیشرفت می‌کنیم، فاصله اذهان عمومی هم از علم بیشتر می‌شود.

این تغییر بزرگ باعث شد که انسان‌ها بتونن تو یه جا ثابت بمونن و روستاها و شهرها شکل بگیره. به مرور زمان، جمعیت انسان‌ها هم بیشتر شد، چون دیگه منابع غذایی ثابت و مطمئنی داشتن. هراری با داستان‌سرایی خود ما را اغوا کرده است، اگر نگاه دقیقی به آثارش بیندازیم، واضح است که  علم را فدای احساس‌گرایی می‌کند. اغلب اشتباهات فاحشی دارد و آن چیزی که باید با حدس و گمان گفته شود را با حتم و یقین تعریف می‌کند. به ندرت از پاورقی یا ارجاعات کافی استفاده کرده و نمی‌‍‌توان به منابعش دسترسی پیدا کرد. بدتر از همه افکار سرمایه‌داران را نشر داده و افکار عمومی را به هم می‌ریزد.

ایشان نوشته‌اند «من این کتاب‌ها را خوانده‌ام و بنظرم براحتی می‌توان به آنها پاسخ داد. لغو چاپ به معنی این است که ما نمی‌توانیم به موارد و مسائلی که کتاب مطرح کرده، پاسخ قانع‌کننده‎‌ایی برای نسل جوان داشته باشیم، پس بهترین راه، یعنی نادیده گرفتنش را انتخاب می‌کنیم. ولی آیا با لغو چاپ، سئوالات نسل جوان هم لغو می‌گردد؟ صددرصد، خیر. با وجود تمام این مسائل، نظر دوستان محترم است و دیگر بدنبال آن نخواهیم رفت که چرا چنین کردید، چون مسائل بسیار مهم‌تر و بنیادی‌تری برای بحث و دنبال نمودن موجود است، همان‌گونه که پاراگراف بعدی بیان می‌کند.

ولی چرا؟ چون در جهان انسانی چیزی وجود دارد به نام “واقعیت خیالی”. به قدری عجیب و البته سریع بود که تقریباً برای همه اهالی کتاب و خبرنگاران این حوزه عجیب بود؛ از این باب که کتاب مزبور در کمتر از یک‌سال به قدری مورد اقبال واقع شده که قطر قطور و قیمت بالای آن هم مانع فروش خوب آن نشده است. هر چند با خواندن نقدهای این چند روز در فضای مجازی نکات جالبی به دست آمد اما بنا بر کنجکاوی رسانه‌ای برای بررسی بیشتر این دو کتاب، سری به خانه کتاب به‌عنوان مرجع اصلی آمار کتاب‌ها زدیم. تولد امپراتوری‌ها و مذهب‌ها او به نقش مذهب‌ها و ایدئولوژی‌ها در تشکیل امپراتوری‌ها می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چگونه داستان‌های مشترک به انسجام جوامع کمک کردند. فهرست کتاب‌هایی رو که امسال موقع نمایشگاه کتاب پیشنهاد دادید رو برای خودم ثبت کردم و چندتایی رو تهیه کردم. یجورایی این قوی سیاه برای من شده شاخصی برای سنجش سختی کتاب‌ها و الان دارم به کتاب‌هایی که در لیست بر اساس سختی نوشتید و بعد از قوی سیاه هستند فکر می‌کنم.