کتابداران، معلمان و متخصصان ادبیات کودک میتوانند منابع مفیدی برای توصیه کتابهای مناسب برای سنین مختلف باشند. آنها معمولاً با کتابهای جدید و محبوب آشنا هستند و میتوانند به انتخاب کتابهای مناسب برای هر گروه سنی کمک کنند. کتابهای مناسب برای سنین مختلف میتوانند به افزایش علاقه و انگیزه کودک برای خواندن کمک کنند. وقتی کودکان کتابهایی را میبینند که به راحتی قابل درک و مناسب سن آنها است، احتمال بیشتری وجود دارد که با اشتیاق به خواندن ادامه دهند. برعکس، کتابهایی که برای سنین بسیار بالاتر یا پایینتر طراحی شدهاند، ممکن است موجب سردرگمی و بیعلاقگی در کودکان شوند. در آخر هم گروه سنی ه را داریم که کتابهایش سعی میکنند واقعیتهای زندگی و مفاهیم پیچیدهتر اجتماعی را برای نوجوانان به تصویر بکشند.
البته باید مراقب بود این آثار، شکل صریح الگودهی را نداشته و چون آثار مطرح جهانی؛ «اولیور تویست»، «بینوایان» و … ضمن تاکید بر مشکلات اجتماع که دیگر نوجوان درگیر آن است، کنجکاویهای او را نیز پاسخ دهند. کتابهایی که برای این گروه سنی مناسب هستند، باید موضوعات مربوط به سنین این دوره را به خوبی درک کرده و به عنوان یک منبع آموزشی و سرگرمی جذاب برای این نوجوانان عرضه شوند. این کتابها چه محتوایی دارند؟ داستانهای پیچیدهتر، شخصیتهای پُختهتر، موضوعات متنوعتر و مفاهیم اخلاقی. حالا دیگر کودک شما دارد اولین تجربههایش را از جامعه به دست میآورد و اگر دبستانش شروع شده باشد، میتواند متنهای ساده را بخواند. پس باید به سراغ کتابهایی بروید که کودک خودش بتواند کتاب را بخواند یا ورق بزند و لذت ببرد.
حالا این گروهبندی سنی چگونه شکل گرفت؟ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دهه ۴۰ تاسیس شد، این کانون با خودش یک سیستم گروهبندی سنی به ارمغان آورد تا بر اساس آن بتواند محتوا و کتابهای مناسب کودکان از خردسالی تا پایان نوجوانی را دستهبندی کند. سالها پیش نمایشگاهی کتابی برگزار شد که غرفههای کودک و نوجوانش خالی بود. مفهوم کودک در دنیا مفهوم جدیدی است و به همین دلیل هم محتوای خوبی برای کودکان هنوز تولید نشده بود. وقتی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دهه چهل خورشیدی تاسیس شد، یک سیستم گروهبندی سنی ایجاد کرد تا بر اساس آن بتواند محتوا و کتابهای مناسب کودکان از خردسالی تا پایان نوجوانی را دستهبندی کند. این گروهبندی معروف را میتوانید روی اکثر کتابهای کانون ببینید.
این تقسیم بندی ها باعث می شوند که والدین کودکان و نوجوانان راحت تر بتوانند کتاب های مناسب سن فرزند خود را انتخاب کنند. کودکان در هر سن، مرحله خاصی از رشد شناختی و زبانی را تجربه میکنند. کتابهایی که به طور خاص برای سنین مختلف نوشته شدهاند، معمولاً با تواناییهای شناختی، زبانی و احساسی مناسب برای آن گروه سنی طراحی شدهاند. به عنوان مثال، کتابهای تصویری برای کودکان خردسال شامل تصاویری بزرگ و متنی ساده هستند که به درک آنها از دنیای اطرافشان کمک میکند.
به این ترتیب پیوستگی روند داستان در ذهن کودک باقی مانده و می تواند خط داستانی را دنبال کند. کتاب های ویژه این رده سنی باید به لحاظ ساختاری نیز بادوام باشند و از طرفی باعث آسیب به کودک نیز نشوند. به همین دلیل انواع پلاستیکی، مقوایی، پارچه ای و بعضی انواع قابل شست و شو، بهترین گزینه برای کتاب های این رده سنی هستند. اندازه آنها نیز بهتر است کوچک باشد تا کودک بتواند آنها را بردارد.
خرید ماشین اسباب بازی برای نوجوانان بسیار جذاب و هیجان انگیز است. کتاب های ویژه این رده سنی باید از نظر اندازه بزرگ بوده و برای طراحی جلد و صفحه های آن از رنگ های شاد و تصویرهای بزرگ و رنگی برخوردار باشد. داستان یا توضیح کوتاه زیر هر تصویر باید ساده، جذاب و گویا باشد. خوراک فکری کودک باید همپای رشد جسمی او تغییر کند تا به موقع، خوراک مناسب در اختیار روان او نیز قرار گیرد بنابراین باید متناسب با سن کودک انتخاب شود تا او بتواند آنچه را در اختیارش قرار می گیرد خوب دریافت و هضم و جذب ذهنش کند. برای انتخاب کتاب، متناسب با سن کودک، روی این پله ها حرکت کنید.
ثبت ديدگاه