در کتابراه برای همه سلیقه‌ها از داستان، رمان و شعر تا روانشناسی، تاریخی، علمی، موفقیت و… این اثر به مفهوم «روشنفکر»، منشأ آن، انواع آن و نمونه‌های بسیار پرداخته است. جلال آل احمد (Jalal Al-e-Ahmad) در کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران – جلد اول (On the Service and Treachery of Intellectuals) از منظری خاص و مناقشه‌برانگیز به موضوع روشنفکری در ایران معاصر پرداخته است. آل احمد در این کتاب به نقل سخنرانی از خمینی در سال 1343 پرداخته است و پس از اشاره به این موضوع که هرگاه روشنفکر و روحانی همراه هم بوده‌اند به پیروزی دست یافته‌اند، انگیزهٔ اصلی نوشتن کتاب را ادای دین به خونی که در 15 خرداد 1342 از مردم تهران ریخته شد دانسته است. به گفتهٔ حسین شیخ رضایی، در خدمت و خیانت روشنفکران پس از سه مقاله دیگر و غرب‌زدگی، سومین کتاب نظری آل احمد می‌باشد که از دو اثر پیشین مفصل‌تر است. در خدمت و خیانت روشنفکران یکی از آثار برجسته نویسنده و متفکر ایرانی، جلال آل احمد است.
او می‌کوشد نشان دهد که این قشر چه کمکی به جامعه کرده و چه تأثیرات مثبتی از خود به‌جای گذاشته و چه مواقعی هم به جامعه ضربه زده و مانع از پیشرفت آن شده. در سال ۱۳۲۶ دومین کتابش، «از رنجی که می‌بریم» را هم‌زمان با کناره‌گیری از حزب توده چاپ کرد؛ کتابی که بیانگر داستان‌های شکست مبارزاتش در این حزب است. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به‌عنوان ضربه‌ای سنگینی بر پیکر آزادی‌خواهان، آل‌احمد نیز افسرده شد. کتاب‌های «اورازان»، «تات‌نشین‌های بلوک زهرا» و «مدیر مدرسه» در همین دوران نوشته شدند.
به محض ورود به سایت کتاب جم با دنیایی از کتاب ها و فیلم های آموزشی روبرو میشوید و میتوانید با بالاترین تخفیف اقدام به خرید محصولات نمایید. انگیزهٔ اصلی نوشتن کتاب را ادای دین به خونی که در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ از مردم تهران ریخته شد دانسته است. زمان ارسالشون مثل همونی بود که توی سایت گفته بودند و پشیتبانیشون عالی بود همچنین کیفیت بسته بندی ام حرف نداشت و کتاب بدون هیچ مشکلی به دستم رسید. به‌این‌طریق، یک نکته دیگر هم روشن می‌شود و آن اینکه اگر بخواهیم تکلیف بحث روشن باشد، اول باید در معنی نامها و تعبیرها اتفاق نظر کنیم. او در کتابش از فریدون آدمیت، غلامرضا امامی، ناصر پاکدامن، حسین ملک، خلیل ملکی، منوچهر هزارخانی و همسرش سیمین دانشور تشکر کرده است.
در این لیست، اسامی شخصیت‌های غیر ایرانی مثل ژان پل سارتر، برتراند راسل، آندره ژید، آنتونیو گرامشی و ریمون آرون هم دیده می‌شود. علاوه بر این، شخصیت‌هایی مثل ملک‌المتکلمین، کسروی، ملک‌الشعرای بهار، دهخدا، دکتر مصدق، نیما و خلیل ملکی هم در لیست روشنفکران ایرانی جلال آل احمد قرار دارند. در خدمت و خیانت روشنفکران کتابی از جلال آل احمد است که در سال 1343 خورشیدی نوشته شد و نخستین بار در سال 1358 خورشیدی منتشر گردید.
جلال آل‌احمد را ادامه‌دهندهٔ راهی می‌دانند که پیش از او، محمدعلی جمالزاده و صادق هدایت در ساده‌نویسی و استفاده از زبان و لحن عموم مردم در محاوراتْ آغاز کرده بودند؛ استفاده از زبان محاوره‌ای به‌وسیلهٔ جلال به اوج رسید و گسترش یافت. او از دهه‌ی 1320 داستان‌نویسی را آغاز کرد و داستان‌های کوتاه و بلند متعددی را به چاپ رساند که عموماً مورد توجه جامعه قرار گرفت. آل احمد نیز همچون دیگر نویسندگان و متفکران هم‌عصرش عضو حزب توده شد و مراحل ترقی را در آن طی کرد.
جلال آل احمد در این کتاب به ذکر مصادیق روشنفکری از لحاظ خودش پرداخته. البته آل احمد افرادی مثل سعدی، عنصری، فرخی و قاآنی را هم مستعد روشنفکر شدن می‌داند، ولی معتقد است که آن‌ها از برخی از صفات لازم برخوردار نبوده اند و در نتیجه، نمی‌توانند در لیست مربوطه جایی داشته باشند. علاوه بر این، شخصیت‌هایی مثل ملک المتکلمین، کسروی، ملک الشعرای بهار، دهخدا، دکتر مصدق، نیما و خلیل ملکی هم در لیست روشنفکران ایرانی جلال آل احمد قرار دارند. در خدمت و خیانت روشنفکران کتابی از جلال آل احمد است که در سال ۱۳۴۳ خورشیدی نوشته شد و نخستین بار در سال ۱۳۴۷ خورشیدی منتشر گردید آل احمد در این کتاب به بررسی مفهوم روشنفکری، پایگاه‌های طبقاتی آن در ایران، و بررسی عملکرد روشنفکران ایرانی پرداخته است. جلال آل احمد از جمله مهم‌ترین چهره‌های ادبی و فرهنگی ایران در دهه‌ی 1330 و 40 شمسی بود. آل احمد به خاطر سال‌ها حضور در حزب توده، در بطن حوادث سیاسی کشور هم حضور داشت و اتفاقات زیادی را از نزدیک لمس کرد.
گرچه اختلاف عمیقی با بخش سنتی و مذهبی جامعه داشت که هرگز حل نشد و همیشه به‌صورت تنش خود را نشان می‌داد. در کتاب پیش رو، او بر روی سال‌های اخیر متمرکز می‌شود و وضعیت روشنفکری معاصر را تشریح می‌کند. “در خدمت و خیانت روشنفکران” اثر شناخته شدهای است از “جلال آل احمد” که در آن به تعبیر روشنفکر و منشا و تعریف آن می‌پردازد. او احساس می‌کند که اصطلاح یا عنوان «روشنفکر» که از ابتدای مشروطیت تا زمان ما در ایران به کار رفته است، به درستی توصیف نمی‌کند که به چه کسی اشاره دارد، به چه معناست و در کدام حوزه قرار می‌گیرد. او همچنین این مساله را بررسی می‌کند که آیا سطح سواد نشان دهنده روشنفکری است؟ آیا این یک صلاحیت اجتماعی است؟ یا روشنفکری به یک طبقه یا گروه خاص اطلاق می‌شود.نویسنده در مقدمه‌ی کتاب “در خدمت و خیانت روشنفکران”، مشکلات و ابهامات متعددی را که در مورد واژه روشنفکر ممکن است به ذهن یک مخاطب تیزبین خطور کند، مطرح می‌نماید. “جلال آل احمد” مدعی است که تنها زمانی می‌توان روشنفکری را تعریف کرد که پاسخ به تمام سوالات مطرح شده در اختیار ما قرار بگیرد و همچنین بسیاری از سوالات اضافی که ممکن است از این پاسخ‌ها به ذهن خطور کند نیز با دقت بررسی شود.
مجموعه‌ی این عوامل باعث شد تا او جریان روشنفکری و فرهنگی و سیاسی ایران را به خوبی بشناسد و به‌عنوان یک متفکر، درک کاملی از موقعیت آن‌ها داشته باشد. کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران – جلد دوم تلاش آل احمد برای توضیح این جریان و عقبه و ریشه‌های آن است. او در جلد اول به این جنبش در دنیا نگاهی انداخت و کوشید مسیر تکامل آن را در طول چند قرن توضیح دهد. در ادامه به دوران مشروطه رسید و نشان داد که چطور این پدیده از طریق تحصیل‌کردگان وارد کشور شد و خیلی زود موردتوجه قرار گرفت.
اکنون باید دید که روشنفکر ایرانی کجاست؟ هم به این معنی عوامانه که کجای کار است و هم به این معنی دیگر که کجا زندگی می‌کند؟ و برای این که به این دو سؤال پاسخی داشته باشیم، نخست باید دید که روشنفکر به طور کلی در دنیای امروز کجا است؟ و چه می‌کند؟ یا بهتر است گفته باشم با او چه می‌کنند؟ و برای این همه که به ترتیب خواهد آمد به توضیح یکی دو نکته فرعی احتیاج هست. به‌این‌طریق، گمان می‌کنم در همین قدمهای اول به یکی دو نکته رسیده باشم. این کتاب به علاقه‌مندان به مباحث سیاسی و موضوعات تاریخی پیشنهاد می‌شود.
ثبت ديدگاه