«ارادهی قدرت» را نیز باید با قید احتیاط خواند، زیرا این کتاب شامل یادداشتهای چاپ نشده – و بعضا دور ریخته شده – او است. احتمالا فقدان ناگزیر انسجام روایی در این کتاب مطالعهی آن را تنها برای خوانندهای سودمند خواهد ساخت که بیشتر آثار چاپشدهی نیچه را خوانده و هضم کرده باشد و بخواهد مکاشفهی بیشتری در روش کاری او انجام دهد. نیچه در تراژدی کلاسیک آتن شکلی هنری را مییابد که در آن بدبینی و تولدستیزی موجود در «خردِ سیلنوس» استعلا مییابد. تماشاگران یونانی با کنکاش در ورطهٔ تاریک رنجهای بشری که توسط شخصیتهای تراژدی بر صحنه بازنمایی میشد، شادمانه و با شور و حالی وصفناپذیر به زندگی آری میگفتند و آن را شایسته و سزاوار زیستن مییافتند. زمینهٔ اصلیای که در کتاب زایش تراژدی به آن پرداخته میشود این است که هنرهای دراماتیک و بهطور خاص تراژدیها حاصل تلفیق انگیختارهای هنریِ دیونیسی و آپولونی هستند. او در ادامه استنباط میکند که چنین تلفیق ظریفی در هنرهای دراماتیک از دورهٔ تراژدینویسان یونان باستان تاکنون شکل نگرفتهاست.
در باب حقیقت و دروغ در مفهومی غیراخلاقی که با عنوان در باب حقیقت و دروغ در مفهومی فرا اخلاقی نیز شناخته میشود، نوشتاری است فلسفی اثر فریدریش نیچه. این اثر در سال ۱۸۷۳، یک سال پس از نوشتن زایش تراژدی به نگارش درآمد، اما در دوران حیات نیچه هرگز به انتشار نرسید. در بخش اعظمی از این اثر به پرسشهایی معرفتشناسانه در باب ماهیت حقیقت و زبان، و چگونگی ارتباط آنها با شکلگیری مفاهیم پرداخته میشود. کتاب “معرفی نیچه” اثری بسیار قدیمی است که به معرفی افکار و آرا و اندیشههای فردریش نیچه فیلسوف بزرگ المانی پرداخته است.
وی در مقاله های اول، سوم و چهارم، یک شخص را به عنوان نماد یا تأثیری عمده بر عصر مدرن مورد توجه قرار می دهد و نقدی فلسفی را درباره ی هر کدام ارائه می کند. دو مقاله نخست به شکلی آشکار، مجادله آمیز و انتقادی هستند در حالی که دو مقاله ی دیگر، لحنی غیرخصمانه و حتی گاها تمجیدکننده دارند. فراسوی نیک و بد یکی از پرنفوذترین آثار نیچه، و یکی از مشهورترین متون فلسفی همهی ادوار است. این امکان هست که بسیاری از خوانندگان بخواهند برای دست یافتن به درکی از آنچه آثار نیچه را برای مفروضات رایج فلسفی و اخلاقیِ چنین چالشآفرین، آزارنده، و خصمانه میسازد از این کتاب شروع کنند. اما این متنی است که خواننده بارها و بارها به آن رجوع میکند، زیرا شامل عباراتی میشود که در درک اندیشههای نیچه مطلقا محوریاند.
کتاب همچنین مفصلترین بحث نیچه دربارهی اخلاق سروران و اخلاق بردگان، کینتوزی، و ارادهی حقیقت را در بر دارد. این مقالات نقدی نافذ و قدرتمند از تصور ما از اخلاق عرضه میکنند، و رکنی جداییناپذیر از فهم آثار نیچهاند. شاکلهٔ اصلی نوشتههای نیچه از جدل فلسفی، شاعری، نقد فرهنگی و قصه تشکیل شده و در کنار آن بهطور گستردهای نیز به هنر، لغتشناسی، تاریخ، دین و دانش پرداخته شدهاست. نوشتههای او در عین آنکه سرشار از جملات قصار و گوشه کنایه است، شامل مباحث بسیار دیگری همچون اخلاق، زیباییشناسی، تراژدی، معرفتشناسی، خداناباوری و خودآگاهی نیز میگردد. نیچه در آثار بعدیاش مفاهیم تأثیرگذاری همچون «اَبَر-مرد» و «بازگشت جاودان» را مطرح کرد و بهطور فزایندهای با قدرتهای خلّاقهٔ فرد به عنوان نیرویی برای غلبه بر پیشفرضهای اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی و نیل به ارزشهای نو و سلامتِ زیباییشناسانه درگیر شد و به غور و تفحّص در بابِ آنها پرداخت.
او در این نوشتار به ارائه داوریای شوپنهاوری در باب موسیقی میپردازد که موسیقی بیانی است بنیادی از جوهرهٔ هر چیز. در وهلهٔ دوم نیز شعر غنایی و درام قرار میگیرد که از موسیقی مشتق شدهاست و تجلیهایی پدیدار از اشیا ارائه میدهد؛ و به اینگونه با نظر گرفتنِ این فرایند، تراژدی از دلِ موسیقی زاییده میشود. کتاب “حکمت در دوران شکوفایی فکری یونانیان” اثری از فردریش نیچه اندیشمند و فیلسوف بزرگ آلمانی است که توسط کامبیز گوتن به فارسی ترجمه و در سال 1354 خورشیدی به چاپ رسیده است. حکمت در دوران شکوفایی فکری یونانیانکتاب حاضر که عنوان آن حکمت در شکوفایی فکری یونانیان است، همانگونه که از نام آن پیداست در پیرامون فلسفه و نقش فلسفه در پیشرفت یونان باستان و تاثیر آن بر جوامع مدرن … بسیاری از علاقمندان ابتدا از طریق کتب «بدنام» نیچه یعنی فراسوی نیک و بد، تبارشناسی اخلاق و غروب بت ها، با آثار وی مواجه میشوند، احتمالا این کتابها بهترین نقطه برای شروعاند، زیرا شوک و برافروختگی حاصل از آثار نیچه را انتقال داده و در عین حال توجه را معطوف برخی از موضوعات اصلی او میسازند.
این کتابها همچون سرتاسر فلسفهی نیچه، پیچیده و چالشانگیزاند، اما بسیاری عبارات مناقشهانگیز را نیز شامل میشوند که به خواننده درکی از این میدهند که چرا وی از یک سبک «نااخلاقی» و «اشرافمنشانهای» اندیشه دفاع و برای آن استدلال میکرد. اگر فرصت این را داشته باشید که با برخی از قدرتمندترین و بانفوذترین ایدههای نیچه آشنایی حاصل کنید لاجرم به آثار اولیهی او باز خواهید گشت. آنگاه است که میتوانید درکی انضمامی از این امر به دست بیاورید که نیچه در فکر واکنش نشان دادن عليه چه چيز بود و چرا معتقد بود شورش فکری او لازم و ارزنده است.
فلسفهٔ وی متأثر از عقاید داروین است؛ و مفهوم ابر انسان او بر مبنای نظریه تکامل داروین طرحریزی شدهاست. ابر-انسان کسی است که، فراسوی نیک و بد زندگی میکند و انسان اخلاقی را پشت سر گذاشتهاست. او مفهوم ابر-انسان را اولین بار در شاهکار خود چنین گفت زرتشت مطرح میسازد که یکی از مفاهیم بنیادین فلسفهٔ اوست. در این دوره او جنبههای غیرعقلانی نبوغ آهنگسازانی را که با بازآفرینش نیروهای دیونیسوسی به اصلاح اضافات جنبه عقلانی و خشک فرهنگ اروپایی کمک میکنند ستایش میکند. اما نیچه سرانجام از این موضع خود بازمیگردد و با حملاتی سخت و دامنهدار به موسیقی واگنر، مشخصههای «والا» یی را که با آن موسیقی هنری و کلاسیک را شناسایی میکنند مورد رد و انکار قرار میدهد.
در کتاب به ویژه بخشهای «دربارهی پیشداوریهای فلاسفه»، «جانهای آزاده»، «دربارهی تاریخ طبیعی اخلاق» و «شريف کیست؟» بسیار جالب توجهاند. در این بخشها نیچه ظهور و سقوط فرهنگها و تمدنهای قوی و خلاق، ارادهی حقیقت، و پیشینهی ارزشهای اخلاقی را مورد تحقیق قرار میدهد، و از شکل زندگی اشرافسالار در فراسوی مقولات اخلاقی خیر و شر دفاع میکند. پژوهشهای پزشکی نیز چالشهایی را در باب نظریهٔ نقشِ سیفلیس در جنون نیچه مطرح میکنند. در پژوهشی که توسط پزشکی آمریکایی به نام لئونارد ساکس به انجام رسیدهاست، بیان شدهاست که عامل جنون او آن طور که پیشتر تصور میشد بیماری سیفلیس نبوده، بلکه سرطان مغزی از نوع دیر-پیشرونده آن بودهاست.
سال دقیق نگارشِ این اثر مشخص نیست و در واقع هیچ وقت توسط خود نیچه به صورت یک کتاب در نیامد و دست کم صورتی از یک طرح بوده که نیچه در پی تکمیل آن برآمده بود. سرانجام نخستین بار به همت «پیتر گاست» و «ارنست و آگوست هورنه فِر» در سال ۱۹۰۱ (یک سال پس از مرگ نیچه) جمعآوری، تنظیم، تدوین و منتشر شد. بیگمان، دلبستگی گوته به حافظ و ستایشی که در دیوان غربی-شرقی از حافظ و حکمتِ شرقی او کرده، در توجه نیچه به حافظ نقشی اساسی داشتهاست.
مطالعهی آن به عنوان ضمیمهای بر مقالات اول و سوم تبارشناسی اخلاق، یعنی جایی که این موضوعات به تفصیل مورد بحث قرار میگیرند، سودمند خواهد بود. هم شامگاه بتان و هم دجال نمونههایی عالی و بسیار خواندنی از طنز گزندهی سبک جدلی نیچه به دست میدهند. پنج دفتر آن دربردارندهی قریب به چهارصد گزینگویهاند و دیدی هیجانانگیز از حملهی او به تفسیر اخلاقی هستی و ارزیابی از همهی ارزشها فراهم میآورند. متن پر دامنه و چالشآفرین است، اما سرگرمکننده و مفرح و دارای لحن محاورهای و خودمانی نیز است.
ثبت ديدگاه