نخست باید دانست که چون از این دستگاه عمدتا برای پیدا کردن وسایل قدیمی و با ارزش استفاده می‌ شود به آن دستگاه گنج یاب یا طلایاب نیز گفته می شود. از طرفی این دستگاه می‌ تواند فلزات مختلف را از یکدیگر تشخیص دهد اما فقط با تغییر فرکانس، تفسیر می شود. اگر به دنبال یک فلزیاب حرفه‌ای و دقیق هستید، فلزیاب VLF بهترین انتخاب برای شماست. این دستگاه با استفاده از تکنولوژی فرکانس بسیار پایین، قابلیت تفکیک دقیق فلزات با ارزش از فلزات بی‌ارزش را دارد.

این نوع فلزیاب از اختلاف فاز فرکانس سیم‌پیچ فرستنده و گیرنده به نوع فلز پی می‌برد. جریانی که از سیم‌پیچ فرستنده عبور می‌کند، یک میدان الکترومغناطیسی به سمت پایین ایجاد می‌کند. فلزیاب‌های پیشرفته‌تر حتی نوع فلز و عمقی که فلز در آن‌جا قرار دارد را توسط صفحۀ نمایش کوچک،‌ نشان می‌دهند.

تغییر فاز در فلزیاب های VLF یک قابلیتی به نام تفکیک را به آن ها اضافه می کند. کار کردن با این فلزیاب‌ها مشکل بوده و به دلیل دشوار بودن تنظیم دستگاه، خطای زیاد، گم کردن هدف و خطا در تعیین محل دقیق فلز از استقبال عمومی برخوردار نیستند. فلزیاب‌های صنعتی از یک دیسک فرستنده در جلو و یک دیسک گیرنده در عقب دستگاه تشکیل می‌شوند. علاوه بر استفادۀ تفریحی، فلزیاب‌ها کاربردهای فراوانی از جمله در امنیت فرودگاه‌ها، زندان‌ها، موزه‌ها، کشف میدان‌های مین و بسیاری مکان‌های دیگر دارند. فلزاتی که در این میدان قرار می‌گیرند، به خاطر خاصیت القاء الکترومغناطیسی، از خود میدان مغناطیسی ضعیفی تولید می‌کنند.

در دهه‌های اخیر، با پیشرفت فناوری دیجیتال، دستگاه‌های فلزیاب با تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری مانند ماهواره‌ها، سنسورهای حرارتی و تصویری، دستگاه‌های لیزری و دستگاه‌های تصویرسازی مورد توسعه و استفاده قرار گرفته‌اند. این تکنولوژی‌ها به دقت و قابلیت تشخیص دستگاه‌های فلزیاب افزوده‌اند. فلزیاب ها و گنج یاب های وی ال اف تفریحی، مدل های پی آی، تی آر از لحاظ تکنولوژی هایی که در آن استفاده شده متفاوت می باشند. یک سری از مدل های این فلزیاب ها تنها به منظور یافتن فلزات در زیر زمین کاربرد دارند و دقتی کمتر از 40 درصد دارند.

به دلیل استفاده از چندین فرکانس مغناطیسی، دستگاه‌های فلزیاب چندفرکانسه ممکن است در محیط‌های با تداخلات الکتریکی و مغناطیسی کمی تحت تاثیر قرار بگیرند. دستگاه‌های فلزیاب چندفرکانسه به طور کلی قابلیت تشخیص بالاتری در عمق‌های بیشتر نسبت به دستگاه‌های فلزیاب تک فرکانسه دارند. این به دلیل استفاده از چندین فرکانس و تغییرات متناوب در جریان‌های Wir eddy است.

بنابراین پیش از خرید  دستگاه گنج یاب، تمامی این موارد را بررسی کنید و به نمایشگرهای دیجیتال و بسیار  بزرگ آنها توجه نکنید. طلایاب ها دارای کاربرد های بسیاری هستند که در ادامه آنها را نام می بریم. هر کسی که مایل به انجام فلزیابی در ساحل است که اغلب به آن ساحل کراون استیت (که به عنوان زمینی بین آب زیاد و متوسط کم آب تعریف می شود) نامیده می شود، می تواند بدون مجوز رسمی این کار را انجام دهد. هنگام ایجاد طلا، کره­ ی زمین دارای درصد بسیار کمی از اتمهای طلا بود و با گذشت اعصار متمادی، فرایندهای زمین ­شناختی، باعث تمرکز این عنصر در گوشه و کنار این کره­ی خاکی شده ­اند.

علی رغم مزایایی که در بالا به آن اشاره کردیم، دستگاه‌های فلزیاب PI ممکن است در تشخیص اشیا غیرهدف مانند سنگ‌های معدنی غیرفلزی نیز حساسیت داشته باشند. به طور کلی دستگاه‌های فلزیاب PI دقت پایین تری نسبت به دستگاه‌های معادله بردار دارند. در دوران باستان انسان‌های اولیه در تلاش برای شکار و برداشت محصولات غذایی از طبیعت، ابزارهای ساده‌ای از جمله سنگ‌ها و قطعات فلزی ابتدایی را مورد استفاده قرار می‌دادند.

بلافاصله دستگاه فلزیاب دستی وجود فلزی یا دستگاه الکترونیکی مثل تلفن همراه را تشخیص می‌دهد و فوراً هشدار خواهد داد. دستگاه‌های فلزیاب عیار‌یاب با استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند تحلیل فرکانس، الگوریتم‌های پردازش سیگنال و تشخیص الگو عمل می‌کنند. هنگامی که میدان مغناطیسی دستگاه به فلزات مختلف برخورد می‌کند، جریان‌های Wir eddy در فلزات ایجاد می‌شوند که توسط دستگاه تشخیص داده می‌شوند.

فلزیاب‌های تفریحی که دارای نمایشگر دیجیتالی می‌باشند، قدرت تفکیکی برابر با ۸۰ درصد دارند؛ یعنی فقط می‌توانند فلزات آهنی را از فلزات غیرآهنی با دقت ۸۰ درصد جدا کنند. فلزیاب یک کوئل سیمی ثانویه در سری خود دارد (که به آن کوئل گیرنده می گویند) که به یک مدار متشکل از بلندگو متصل شده. حال اگر یک قطعه فلزی را درون یک میدان مغناطیسی حرکت دهید باعث جریان یافتن الکتریسیته درون آن می شوید (این درواقع طریقه عملکرد ژنراتور است). بنابراین هر زمان که فلزیاب را روی یک قطعه فلز حرکت دهید الکتریسیته داخل کوئل گیرنده جریان می یابد و باعث به صدا در آمدن اسپیکر می شود. فلزیاب ها شامل یک کوئل (سیمی که دور یک سری فلزی در انتهای یک دسته پیچیده شده). وقتی الکتریسیته درون این کوئل جریان پیدا می کند یک میدان مغناطیسی حول آن ایجاد می شود و وقتی دستگاه را روی زمین حرکت می دهید باعث می شوید که میدان مغناطیسی مجاور به آن نیز حرکت کند.