در این مرحله فقط می توان از یک سیستم جهانی صحبت کرد، جهانی که در آن واکنش های سیاسی و اقتصادی محلی بی اثر شده است. اهلی‌سازی حیوانات از طریق قوانین هوشمند، به معنای دستکاری در غرایز طبیعی آنها و تبدیل آنها به چیز دیگری بوده است. در مورد ترجمه هم، درست مثل ترجمه خوب نیک گرگین، از ترجمه زهرا عالی هم خیلی راضی بودم.

این تحول ژنتیکی، او را به فکر کردن در قالب‌های بیشتر توانمند ساخت و امکان برقراری ارتباطات به زبان‌های متفاوت را فراهم آورد. او حالا قادر بود فضاهای تخیلی را بپوشاند و اسطوره‌هایی ایجاد کند که باعث همکاری و انعطاف پذیری بین انسان‌ها شد. تاریخ توسط انسان‌محوران نوشته شده است و آن‌ها معتقدند که انسان خردمند چیستی منحصر به فرد و مقدس را داراست که در جوانب اساسی از ذات سایر موجودات و پدیده‌ها متمایز است.

در سال 2012،  جایزه سالانه Polanski را برای خلاقیت و نوآوری در علوم انسانی دریافت کرد. من همه را، صرف نظر از اعتقادات، تشویق می‌کنم که روایت‌های غالب جهان را زیر سوال ببرند، رویدادهای گذشته را به نگرانی‌های کنونی مرتبط کنند و از موضوعات بحث‌برانگیز نترسند. وجود پدیدآورندگان و سایر مواردی که ممکن است مغایر با باورهای فرهنگی کشور باشد مورد تایید ما نبوده و تنها بر عهده سازندگان است. از علاقه مندان و دانش پژوهان دعوت می کنیم که این اثر را مانند هر اثر دیگری از منظر تحلیلی و انتقادی بررسی کنند. زیست شناسان در سراسر جهان آموزش تکامل داروینی را در مدارس به چالش می کشند و استدلال می کنند که پیچیدگی بیولوژیکی وجود یک طراح را ثابت می کند که قبلاً تمام جزئیات بیولوژیکی را در نظر گرفته است. ثروت جدید و افسانه ای مبنای تحقیقات علمی بی پایان شد تا عطش سیری ناپذیر دانش را تغذیه کند.

او استدلال می‌کند که افسانه‌ها، دین‌ها و ایدئولوژی‌ها به انسان‌ها کمک کرده‌اند تا در گروه‌های بزرگ‌تر همکاری کنند و تمدن‌های پیچیده‌ای را بسازند. به طور کلی کتاب انسان خردمند با دیدی منطقی اما کمی بدبینامه به نوع بشر و پیشرفت‌های تکنولوژیکی او در قرون و اعصار جدید نظری افکنده و آینده بشر را نسبتا تاریک می‌داند. اجداد ما به مرور توانستند با اتکا به هوش و قوه تعقل خود، مسیر حرکت تاریخ را تغییر دهند.

عصر علم و سرمایه‌داری هراری در این بخش نشان می‌دهد که چگونه انقلاب علمی و ظهور سرمایه‌داری، قدرت انسان را افزایش داده و او را قادر به ایجاد جهان مدرن کرده است. در کتاب انسان خردمند بیان شده است که پول در واقع آن چیزی نیست که همه‌ی ما تصور می‌کنیم. با استفاده از پول، دو شخصی که حتی تا به حال هم‌دیگر را ندیده‌اند نیز می‌توانند بر پایه‌ی اعتماد، به راحتی یک رابطه‌ی فوق‌العاده را ایجاد کنند. انقلاب کشاورزی یکی دیگه از اون نقطه‌های عطف تو تاریخ بشر بود که خیلی چیزا رو عوض کرد. تا قبل از این، انسان‌ها بیشتر شکارچی-گردآورنده بودن، یعنی برای غذا باید دنبال شکار و جمع‌آوری گیاهان وحشی می‌رفتن.

احتمالاً در آینده‌ای نزدیک، ما انسان‌ها اونقدر پیشرفت می‌کنیم که بدن‌مون رو به‌طرز چشمگیری تغییر بدیم و به یک نوع جدید تبدیل بشیم—شاید چیزی مثل ابر انسان، که نیمی از آن ماشین و نیمی دیگر انسان باشه! اما وقتی به سطح جامعه نگاه می‌کنیم، با وجود تمام پیشرفت‌ها، آیا واقعاً خوشحال‌تر شدیم؟ اینجا بستگی داره که کی باشی! متأسفانه بیش‌ترین خوشبختی حاصل از این پیشرفت‌ها، نصیب یه عده خاص شده. برای گروه‌های دیگه مثل قبایل بومی، زنان یا رنگین‌پوستان، شرایط چندان بهتر نشده. این افراد بارها تحت ستم امپریالیسم و سرمایه‌داری قرار گرفتن و حالا فقط دنبال برابری هستن. در این راستا، خیلی از حکومت‌ها شروع به اکتشاف سرزمین‌های جدید کردن.

هراری با نگاهی انتقادی به تاریخ بشر، سؤالات عمیقی درباره‌ی هویت انسانی، قدرت داستان‌سرایی و تأثیر فناوری بر زندگی روزمره مطرح می‌کند. انسان خردمند نه‌تنها یک تاریخ‌نگاری است، بلکه به خواننده این امکان را می‌دهد که به بررسی چالش‌ها و فرصت‌هایی بپردازد که بشر در طول تاریخ با آن‌ها مواجه بوده است. اگر به تاریخ، فلسفه و آینده بشر علاقه‌مندید، “انسان خردمند” یک کتاب ضروری برای شماست.

در آینده بشریت می‌تواند به طور طبیعی پیشرفت کند، همانطور که همیشه کرده است. اما وقتی به مرزهای خود برسد‌، آینده ممکن است در جهتی مختلف حرکت کند. اکنون بشریت در حال تحقیق درباره چیزها با هدف استفاده از آنها‌، توسعه فناوری‌های جدید برای کمک به ما است تا بیشتر در مورد جهان یاد بگیریم و به زندگی انسان کمک کنیم. امپراتوری‌های بسیاری وجود داشت‌، اما هنوز گروه‌های بیشتری از مردم برای اداره وجود داشتند. با این حال‌، چون این افراد توسط امپراطورهای حریص تسخیر می‌شدند‌، شروع به مخلوط شدن کردند. بدن به طور طبیعی بلد است خمیازه بکشد‌، چگونه سرفه کند و چگونه صعود کند‌، اما نمی‌داند چگونه به رهبران خود احترام بگذارد‌، گوشت بپزد یا چگونه اطلاعات پیدا کند.