فرصت حضور و فعالیت در رسانه های اجتماعی، برای همگان یکسان است و هر فردی می تواند رسانه شخصی خود را داشته باشد. اینکه عده ای از آن استفاده نمی کنند و یا امکان بهره مندی از آن را ندارند و عده ای دیگر نیز افراط می ورزند، بحث دیگری است. فرهنگ امروزي مانع از تمرکز و توجه است؛ چراکه ده‌ها شبکه تلویزیوني و ده‌ها برابر آن، شبکه ماهواره‌ای و پایگاه‌هاي اینترنتي وجود دارد؛ پدیده‌ای که در گذشته وجود نداشت! دو ثانیه از این زاویه، سه ثانیه از زاویه بازتر، چهار ثانیه از زاویه نزدیک و همینطور تا آخر. وقتی به‌طور روزانه با پدیده پراکندگي سروکار داریم، توانایي تمرکز روی جزئیات را از دست می‌دهیم؛ چیزي که خلاف یادگیري است.
برای آن که بتوان در فضای مجازی اقدام به امر به معروف و نهی از منکر کرد لازم است تا از قابلیت‌ها و فرهنگ حاکم بر این فضا به نحو شایسته استفاده شود. پست الکترونیک، پیام‌های کوتاه، چت‌روم‌ها، وب‌پایگاه‌ها و بازی‌ها، روش‌هایی برای گسترش و حفظ روابط اجتماعی شده‌اند. روزانه میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا از اینترنت استفاده می‌کنند و یکی از کاربردهای اصلی اینترنت، برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران است. فضای مجازی نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی هستند که با اینکه عمر خیلی زیادی ندارند، توانسته‌اند به خوبی در زندگی مردم جا باز کنند. مردم بسیاری در سنین مختلف و از گروه‌های اجتماعی متفاوت، در فضای مجازی کنار هم آمده‌اند و از فاصله‌های بسیار دور در دنیای واقعی، از این طریق با هم ارتباط برقرار می‌کنند. «فضای مجازی یکی از پدیده‌های نوظهور در مناسبات اجتماعی می‌باشد؛ فرصت‌ها و تهدیدهای حاصله و همچنین برخورداری از جذابیت و سهل‌الوصول بودن باعث شده است که شاهد تأثیرات فوق‌العاده این فضا بر روابط اجتماعی و شکل‌دهی نوعی سبک زندگی جدید باشیم.
کتاب «فضای مجازی از دیدگاه آیات و روایات» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین سیدتقی حسینی، نگاهی علمی و دینی به مقوله فضای مجازی و محاسن و آسیب‌ها و آینده این فضا دارد. برخی از این عوامل عبارتند از شکست عشق های مجازی، بیکاری، زندگی در تنهایی وسواسی و سوء ظن، عدم اعتماد به نفس، نداشتن دوستان لازم و با نشاط و نداشتن حس مسؤلیت که امروزه دنیای مجازی به وجود آورده است. در حقیقت نقش رسانه ها در ازدیاد و ترویج این عوامل در اجتماع انسانها بسیار اساسی و قوی ودقیق است. این امور در صورتی که ادامه پیدا کند، موجب خستگی های روحی شده و بخصوص به دلیل پوچ انگاری های مستمر، انسان را با سؤالاتی روبرو می کند که به شدت روح او را می آزارد و کم کم به افسردگی تبدیل می گردد. ۱ـ کلیات ۲ـ مفهوم شناسی ۳ـ عوامل اخلاقی و آسیب‌های اجتماعی ۴ـ عوامل اعتقادی و آسیب‌های اجتماعی ۵ـ عوامل سیاسی و آسیب‌های اجتماعی ۶ ـ عوامل اقتصادی و آسیب‌های اجتماعی ۷ـ موانع و تهدیدات ۸ـ راهکارهای مقابله با آسیب‌های اجتماعی است.
این بدان جهت است که انسان خواستار ارزش های واقعی است اما با رنگ لعاب دادن امور باطل و بدلی، آنها را به جای ارزش های واقعی به انسان ها تزریق می کنند. لذا عامل دوستان ناباب، در شکل دهی آسیب فردی و اجتماعی بسیار موثر خواهد بود. لذا لازم است به نحوۀ صحبت با دیگران توجه کنیم و چنانچه می‌خواهیم به موضوعی اعتراض کنیم، باید اعتراضمان را با بیان منصفانه و انسانی و اثرگذار مطرح کنیم. گاهی اوقات کسی می‌خواهد برخوردی را محکوم کند؛ اما عملکرد خودش نامناسب‌تر از رفتار فردی است که می‌خواهد آن را محکوم نماید. در خصوص ارتباطات انسانی، دین اسلام با تأکید بر اخلاق و مودت و پیروی از احسن و عدم اشاعهٔ فحشا و مواردی از این دست، چارچوب مشخصی را برای مدیریت روابط بین انسانها مطرح کرده است. اینجاست که آموزه‌های سواد رسانه‌ای به مدد انسان عصر حاضر می‌آید و به‌عنوان سپری از طریق بالابردن آگاهی مخاطب، سعی در کاهش حداکثری مخاطرات رسانه‌ها بر جوامع بشری دارد و از سوی دیگر رسانه را به‌عنوان فرصتی جهت ارتقای توانمندی و مدیریت ارتباطات اثربخش در جوامع انسانی مورد بررسی قرار می‌دهد.
اما متأسفانه با توسعه فضای سایر سیستم‌های ارتباطی مانند تلفن، چت، شبکه‌های اجتماعی و … کاهش همنشینی‌ها و عوارض ناشی از آن گریبانگیر جامعه شده است. در سال های اخیر شبکه های اجتماعی به عنوان بزرگترین دستاورد اینترنت و فضای مجازی به دلایل مختلف از جمله نامحدود بودن ارتباطات، بی‌هویت بودن، آزادی بسیار زیاد، بی‌مکانی و بی‌زمانی کاربران و … با اقبال عمومی مواجه شده و هرکدام به تناسب اهداف خود، فعالیت‌هایشان را گسترش داده‌اند. کتاب زندگی دینی در فضای مجازی بنا دارد به مخاطب دین‌باور، این نکته را یادآوری کند که عالم، محضر خداست و هرآنچه در فضای مجازی انجام می‌دهد، فعل اوست و در حضور حضرت پروردگار صورت می‌پذیرد. نخست، نقش تعریف عقل، دین و علم در تحقق تربیت دینی مطلوب، دوم، شناخت واقعی و مجاز با لحاظ واجد یا فاقد اثر بودن است، سوم، درک این مطلب مهم و بدیع که ماهیت واقعیت مجازی، امتداد وجودی انسان است، نه خروج و عدول از عالم واقعی؛ پس قوانین عالم واقعی در فضای مجازی نیز ساری و جاری است. چهارم، آشنایی، تشخیص و کاربرد قاعدة رجوع متشابهات به محکمات (که برای مواجهة سالم با محتوای فضای مجازی) بسیار راه‌گشاست. براین اساس، لازم است تمامی کاربران فضای مجازی با دستور شرع مقدس در این خصوص آشنا گردیده و بدین ترتیب، مراقبت نمایند تا در گذر استفاده از این وسیله ارتباطی از جاده شرع و دین خارج نشوند.
چنانچه این تعاملات در پرتو آموزه‌های دینی قرار گیرد، می‌تواند محرکی برای تقویت سبک زندگی اسلامی در میان مخاطبان باشد. لازمۀ چنین امری آن است که مخاطبان در مواجهه با محتواهای گوناگون و در حین نشر مطالب، همواره آموزه‌های دینی را در نظر داشته باشند و تلاش کنند در این فضا در راستای این دستورات عمل کنند. امروزه شاهدیم فضای مجازی به عنوان پدیده‌ای نوین در اجتماعات انسانی وارد شده و درحال گسترش است. این فضا با توجه به پیشرفت‌های روزبه‌روز ارتباطات، بیش‌ازپیش بر زندگی انسان تأثیر می‌گذارد. گرایش کاربران به حضور فعال در این محیط و نقش‌آفرینی در فضاهایی نظیر شبکه‌های اجتماعی، وبلاگ‌ها و پیام‌رسان‌ها، به ظهور سبک زندگی خاصی منجر شده است. لازمۀ مواجهه با این تکنیک، آشنایی با نمادها و مفاهیمی است که آنها با خود همراه دارند.
تغییر سبک زندگی به‌تدریج در باورها نیز تحول ایجاد کرده، می‌تواند هویت کاربران را با خطر مواجه کند. سبک زندگی، نمودی از فرهنگ و هویت هر جامعه است و اگر فرهنگ جامعه تحت‌تأثیر فرهنگ‌های وارداتی دگرگون شود، عملاً آن جامعه یکی از زیرساخت‌های هویتی خود را از دست داده است. برای دانلود قانونی کتاب زندگی دینی در فضای مجازی و دسترسی به هزاران کتاب و کتاب صوتی دیگر، اپلیکیشن کتابراه را رایگان نصب کنید. رسانه‌ها و دنیای اینترنت سهم مهم و تأثیرگذاری بر ارتباطات میان انسانها در اقصی‌نقاط جهان داشته و دارند. فضای مجازی ظرفیت قوی و قابل توجهی را در تشویق اهالی این کرهٔ خاکی به سمت‌وسوی پذیرش عادت‌ها، باورها و هنجارهای فردی و اجتماعی دارد.
در این میان اما کتاب «الهیات سایبر»، در حوزه آثار معرفت شناختی فضای سایبر از جایگاه متمایز و منحصر به فردی برخوردار است. نگارنده این اثر توانسته است به کمک تحلیل‌های فلسفی، کلامی و معرفت شناختیِ آراء متفکران مسلمان و فیلسوفان غرب، با تبیین ماهیت و چیستی این فضا، عمده مشکلات دین‌شناختی و الهیاتی آن را احصاء کرده و به فراخور هر مسأله راه‌حل‌هایی ارائه دهد. در ابتدا با معرفی انواع سبک‌های بازی، خواننده با حال و هوای بازی‌ها آشنا می‌شود. تاثیرات بازی‌ها و تاثیر مکانیزم‌های بازی‌سازی بر رفتارهای انسانی از دیگر موضوعات مورد اشاره در کتاب هستند. با بررسی بازی‌هایی که محدود و یا ممنوع شده‌اند و معرفی تولیدات دیجیتال بازی‌سازان جوان ایرانی و مروری بر بازی‌های قدیمی و بومی کشورمان از موضوعات پایانی کتاب است. در این کتاب، ابتدا تهدیدات این فضا مانند تهدیدات، جاسوسی، ردیابی، نفوذ، جعل هویت، بدافزار، باج‌افزار، مزاحمت، هرزه‌نگاری، قلدری اینترنتی، اغفال کودکان، VPN و پروکسی مرور شده است.
از سوی دیگر این فضا جذابیت‌های زیباشناختی بالایی دارد چون درد و رنج‌هایی که در زندگی روزمره وجود داشته، در این فضا وجود ندارد اما به موازات این امر، فراغت هم از انسان سلب می‌شود و طبیعی است که استفاده حداکثری از این فضا مشکلات زیادی برای بشر به وجود می‌آورد. همین که انسان درگیر در این فضا نمی‌تواند به کارهای ضروری‌اش برسد و معنای زندگی برایش تغییر پیدا می‌کند خیلی دامنه‌دار و مهم است. از این رو برخی اندیشمندان ایده «مینمالیسم دیجیتال» را مطرح کرده‌اند که به استفاده حداقلی از تکنولوژی و فضای مجازی و ابزارهای دیجیتال اشاره دارد. طبیعی است مشکل پوچی و بی‌معنایی در فضای مجازی خطری جدی است که در بیشتر کشورها از جمله در کشور ما میان جوانان رشد کرده است. از جمله دلایل فلسفی و نظری یکی همین جاگیر شدن اطلاعات به جای معرفت است و دوم اینکه سرگرم شدن به کلان داده‌ها به سلب اراده انسانی منجر می‌شود.
ثبت ديدگاه