در این مطالعه با استفاده از شیوه های تحلیل محتوا، میزان فعالیت محوری و درگیری فراگیران با محتوای کتاب درسی ریاضی چهارم ابتدایی به روش ویلیام رومی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری کل کتاب و نمونه طبق روش ویلیام رومی برای تعیین میزان فعال بودن محتوا 10 صفحه و برای میزان فعال بودن سوالات 10 سوال و برای میزان فعال بودن تصاویر 10 تصویر بصورت تصادفی انتخاب شد. روش تجزیه و تحلیل به صورت توصیفی )فراوانی و درصد فراوانی ( می باشد. نتایج نشان داد که متن با 2.08 )بیش از حد فعال و مناسب نبودن ( ، سوالات 1.5 و تصاویر 1 می باشند که با توجه به روش ویلیام رومی مناسب می باشند. اصول انتخاب محتوا از نظر سیلور و همکاران را این گونه بیان نموده است )محتوا باید مفاهیم اساسی یک رشته یا موضوع درسی را مجسم کند؛ روش های تحقیق اجرا شده در رشته علمی را مشخص کند؛ قدرت تخیل دانش آموزان را تحریک کند و آنها را به تفکر وادارد و در عین حال، قابل درک هم باشد(، تکنیک ویلیام رومی یکی از روش های تحلیل متن، تصاویر و سوالات کتاب های درسی است که می تواند میزان درگیری فعال یادگیرنده را در جریان آموزش تعیین نماید با توجه موارد مشروحه هدف این پژوهش، تحلیل محتوای متن کتاب جدیدالتالیف ریاضی پایه چهارم ابتدایی سال 1400 بر اساس تکنیک ویلیام رومی می باشد.

همچنین نتایج نشان می‌دهد که تصاویر انتخابی برای جلد کتاب مناسب است و ارتباط زیادی باریاضیات دارد، در این بررسی مشخص شد که سوالات و تصاویر و یافتن آن تا چه حدی برای دانش آموزان چالش برانگیز است یا جنبه دانش و مهارت و نگرشی دارد در پایان هر مطلب نیز پیشنهاداتی جهت اصلاح و بازنگری و مواردی از این قبیل ارائه گردید. تکنیک ویلیام رومی یکی از روش های تحلیل متن، تصاویر وسؤالات کتاب های درسی است که می تواند میزان درگیری فعال یادگیرنده را در جریان آموزش تعیین نماید با توجه موارد مشروحه ، هدف این پژوهش، تحلیل محتوای متن کتاب جدیدالتالیف ریاضی پایه چهارم ابتدایی سال 1393 بر اساس تکنیک ویلیام رومی می باشد. در این ،پژوهش، واحد تحلیل در بخش تحلیل متن، متن و واحد ثبت، جمله، در بخش تحلیل تصاویر نیز واحد تحلیل، تصویر و در بخش فعالیت محور بودن کتاب، واحد تحلیل، فعالیت های کتاب است .جامعه آماری پژوهش، کتاب ریاضی پایه چهارم ابتدایی چاپ 1393 است .ویلیام رومی برای ارزشیابی متن، حداقل صفحات انتخاب شده را 10 صفحه و تعداد جملات شمارش شده در هر صفحه را 25 جمله تعیین کرده است؛ همچنین برای ارزشیابی تصاویر، حداقل 10 تصویر از کل کتاب و به منظور تعیین شاخص میزان فعالیت های کتاب نیز حداقل ده فعالیت از کل کتاب را پیشنهاد داده است( معروفی و یوسف زاده، .) نمونه انتخاب شده در بخش تحلیل متن کتاب، 10 صفحه از کتاب و همه فصول بود، در هر صفحه ، 25 جمله پشت سر هم مورد تحلیل قرار گرفت و کدگذاری شد .در بخش تصاویر نیز از کل کتاب و همه فصول به تصادف، 10 تصویر انتخاب و کدگذاری گردید .در بخش تحلیل فعالیت محور بودن کتاب نیز به تصادف10 فعالیت انتخاب شد و تعداد فعالیت ها مورد شمارش قرار گرفت. کتاب های درسی در نظام آموزشی یکی از عناصر مهم و اساسی است .یکی از عناصر کتاب های درسی محتوای کتاب های درسی است که لازم است محتوا با عنوان کتاب متناسب و همسو باشد. محتوا به عنوان عنصر اصلی و هسته مرکزی برنامه های تعلیمی و تربیتی است و همواره مورد توجه فلاسفه ،علما ،مربیان تعلیم و تربیت و نظریه پردازان آموزش بوده است. این توجه ناشی از این حقیقت است که هر اندازه هم که اهداف تعلیم و تربیت عالی بوده و دقیق و مشخص شده باشند بدون داشتن محتوای خوب و مناسب امکان تحقق این اهداف وجود نخواهد داشت .( میر لوحی ،(1386 محتوا شامل کلیه مواد درسی است که کسب شایستگی نسبی درباره آنها از طرف یادگیرنده ، مورد نظر است در واقع محتوا یعنی آنچه آموخته می شود ( تقی پور ظهیر ،( 1371 در نظام جمهوری اسلامی ایران کتاب های درسی به طور متمرکز توسط دفتر برنامه ریزی و تالیف و تدوین درسی وابسته به وزارت آموزش و پرورش تهیه و در تمام کشور مورد استفاده قرار می گیرد . از این رو کتاب درسی بعنوان یک عامل مهم در فرایند آموزش قرار دارد که انتظار می رود یادگیری آن در زندگی روزمره و فردای شاگردان موثر باشد.

مگ ایرانز یک سایت خدماتی اینترنتی محسوب می شود که روزانه مقالات و پاورپوینت های زیادی را جمع آوری ، تهیه و در دسترس دانشجویان ، دانش‌آموزان و محققین قرار می‌دهد . گروه مگ ایرانز در سال 1390 زمانی که هنوز کسب و کارها حالت سنتی داشتند و کافی نت ها به صورت حضوری در سطح شهر فعالیت می‌کردند با ایده کافی نت آنلاین راه اندازی شد . سپس در سال دوم راه اندازی ، پس از مستقر شدن در دفتر کاری مجهز و استخدام چند نیروی ماهر ،توانستند در طول 5 سال به اهداف خود یعنی 1- رضایت و اعتبارحداکثری در بین کاربران اینترنتی 2- گرد اوری بانکی جامع از مقالات ( 60 هزار مقاله و پاورپوینت فارسی وقابل ویرایش ) 3- همکاری با بیش از 100 کافینت در سطح ایران ، دست پیدا کنند و این راه همچنان ادامه دارد .

پژوهش حاضرباهدف مطالعه، ارزیابی، طبقه بندی حیطه شناختی بلوم، سنجش خوانایی، میزان فعال یا غیرفعال بودن کتاب ریاضی پایه‌ی چهارم ابتدایی براساس پنج شاخص ودسترسی به میزان پایبندی محتوای آن به رعایت اصول برنامه‌ریزی درتنظیم ساختار، است. روش تحلیل محتوا از روش ‌های توصیفی می‌باشد وپنج شاخص ارزیابی در این پژوهش حیطه شناختی بلوم، ویلیام رومی، فرای، فلش، گانینگ می‌باشد. جامعه‌ی مورد مطالعه دراین پژوهش، کتاب ریاضی پایه چهارم بوده وبرای شاخص حیطه شناختی بلوم و ویلیام رومی سوالهای کتاب تحت عنوان فعالیت، کاردرکلاس وتمرین و برای شاخص‌های فرای، فلش وگانینگ سه نمونه ازابتدا، وسط وانتهای کتاب به عنوان نمونه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. ابزار گرد آوری اطلاعات، سیاهه‌ی تحلیل مبتنی بر روش ویلیام رومی است که براساس مبانی نظری تهیه و روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی تایید شد. نتایج بدست آمده از طبقات مختلف بعد شناختی نشان داد که سطح کاربرد بیشترین درصد سوالها (98/ 33)وسطح دانش کمترین درصد سوال‌ها (98/ 4) را به خود اختصاص دادندکه نتیجه تحقیق به طور کلی حاکی از پراکندگی نامتوازن سطح سوالها رادربردارد.

برای اجرای روش ویلیام رومی تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که سوالات کتاب باضریب درگیری 2/ 1فعال و پویاست. برای اجرای روش فرای ، فلش و گانینگ سه نمونه100 کلمه ای از ابتدا، وسط وانتهای کتاب انتخاب شد. نتایج حاصل از تحلیل آن نشان دادکه اصل ساده به دشوار در تنظیم محتوای کتاب رعایت نشده است و قدرت خوانایی و سطح کلاسی نسبت به کلاس چهارم تناسب ندارد ودشواراست ومحتوای مطالب درحدمستقل و خود خوان نیست. این پژوهش با هدف تحلیل شکل ظاهری کتاب ریاضی پایه چهارم ابتدایی در سال تحصیلی ۱۴۰۲ _۱۴۰۳ و همچنین بررسی تصاویر و سوالات و متن آن بر اساس تکنیک ویلیام رومی می‌باشد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، کتاب ریاضی پایه چهارم بوده و نمونه آن سوالات، متون، تصاویر و شکل ظاهری کل کتاب است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که ضریب درگیری تصاویر(۱٫۷) و متن‌(۱٫۳) و سوالات(۱٫۵) است.