حاضر نیستم سر تو خطر کنم.» کتاب تبصره‌ی 22 را نشر «چشمه» منتشر کرده است. رمان تبصره‌ی ۲۲ را می‌توان به همراه برهنه‌ها و مرده‌ها (نورمن میلر) و سلاخ‌خانه‌ی شماره‌ی ۵ (کورت ونه‌گات) یکی از سه اثر مهم ادبیات ضدجنگ امریکا خواند. بخشی از کتاب تبصره ۲۲آن روزی که تگزاسی را آوردند در بخش، یوساریان مشغول به‌هم ریختن آهنگ موجود در نامه‌ها بود. دانبر دوباره بی‌حرکت به پشت دراز کشیده بود و چشمانش مثل چشمان عروسک خیره شده بودند به سقف. دانبر چنان سخت می‌کوشید طول عمرش را زیاد کند که یوساریان فکر کرد شاید مُرده. تگزاسی را روی تختی در وسط بخش گذاشتند، و چیزی نگذشت که عقایدش را پیشکش کرد.

درباره کتاب تبصره ۲۲هلر در جبهه‌های جنگ جهانی دوم حضور داشت، ماموریت‌هایی انجام داد و مرگ را با گوشت و پوست خود احساس کرد. کتاب «تبصره ی 22» نوشته‌ی «جوزف هلر» را «احسان نوروزی» به فارسی برگردانده است. رمان تبصره‌ی 22 را می‌توان به همراه «برهنه‌ها و مرده‌ها» (نورمن میلر) و «سلاخ‌خانه‌ی شماره‌ی 5» (کورت ونه‌گات) یکی از سه اثر مهم ادبیات ضدجنگ امریکا خواند. نویسندگان هر سه رمان به نوعی در رویدادهای جنگ جهانی دوم شرکت داشته‌اند و آن را از نزدیک تجربه کرده‌اند. طی نزدیک به 55 سالی که از انتشار تبصره‌ی 22 می‌گذرد، بیش از ده میلیون نسخه از این کتاب به فروش رفته است و هیچ دوره‌ی دانشگاهی درباره‌ی ادبیات مدرن امریکا، بدون اشاره به شاهکار هلر تکمیل نمی‌شود. در فهرست‌های صدتایی از رمان‌های برجسته‌ی قرن بیستم هم رمان هلر همواره جایگاهی ثابت دارد.

“جوزف هلر” (زاده ۱ می ۱۹۲۳ – درگذشته ۱۲ دسامبر ۱۹۹۹) طنز پرداز و رمان نویس آمریکایی است که همچنین دارای داستان‌های کوتاه بسیار زیادی می‌باشد. وی به عنوان یکی از بهترین طنز پردازان بعد از جنگ جهانی دوم شناخته می‌شود.“هلر” در جبهه‌های جنگ جهانی دوم حضور داشت، ماموریت‌هایی انجام داد و مرگ را با گوشت و پوست خود احساس کرد. او فهمید که مرگ ابدا مفهومی انتزاعی نیست و اگر در مقابل دشمن قرار بگیری در کشتنت لحظه‌ای تردید نخواهند کرد.

قید ۲۲، نوشته جوزف هلر، یک رمان کمدی سیاه است که به بررسی جنبه‌های غیرمنطقی و ابزورد جنگ جهانی دوم می‌پردازد. داستان حول شخصیت یوساریان، یک خلبان بمب‌افکن آمریکایی، می‌چرخد که سعی دارد از جنگ فرار کند و در عین حال با قوانین و دستورالعمل‌های بی‌معنی ارتش دست و پنجه نرم می‌کند. یوساریان در پروسه معیوب جنگی که آن را بیهوده، پوچ و بیگانه می‌داند گرفتار شده است، او نمی‌تواند مطیع نباشد و ارتش را هم نمی‌تواند ترک کند. او هرچه بیشتر تلاش می‌کند، بیشتر در دام تبصره ۲۲ گرفتار می‌شود. کتاب “تبصره ۲۲” شامل افسر یوساریان و دیگر شخصیت‌های نیروی هوایی بمب افکن B-25 می‌شود. همچنین این رمان، دیدگاه انتقادی به عملیات‌های بروکراتیک دارد.

کتاب توانسته است توجه نسل‌های مختلفی از خوانندگان را جلب کند و پرسش‌های عمیق و بنیادین درباره منطق انسانی در مواجهه با جنگ و قدرت طلبی مطرح کند. ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی می‌نویسم. در سال 2019 شبکه “Hulu” سریالی کوتاه بر اساس “تبصره-22” با همین نام و ایفای نقش “جورج کلونی” ساخت. این سریال شش قسمتی با تحسین منتقدین و بینندگان موفق به کسب امتیاز %87 از وبسایت “Rotten Tomatoes” و نامزدی جایزه “گلدن گلوب” و “اِمی” شد. پرفروش‌ترین رمان تاریخ ترکیه که گفته می‌شود بیش از پانصد بار تجدید چاپ شده است.

«تبصره ۲۲» را باید خواند و پس از خواندش نگاهی دوباره به جایگاه سیاستمداران و قدرتمندان امروز انداخت، چون انگار همین دیروز نوشته شده و روی سخنش دقیقا با انسان قدرت‌طلب دنیای مدرن است. هلر با توسل به پارادوکس تبصره معروفش در رمان خود، پوچی جنگ و سلطه‌طلبی را به تصویر کشیده و لبخندی تلخ به نادانی بشر زده است. قید ۲۲ یک رمان کلاسیک و تأثیرگذار است که نه تنها به بررسی مضامین جنگ و بی‌معنایی می‌پردازد، بلکه خوانندگان را به تفکر درباره‌ی شرایط انسانی و چالش‌های اخلاقی دعوت می‌کند. این اثر به‌عنوان یک نمونه‌ی برجسته از ادبیات قرن بیستم، تأثیر عمیقی بر فرهنگ و جامعه گذاشته است. در میان باندپیچی دو آرنجش زیپی مثل لب دوخته شده بود که از میانش با ظرفی شفاف به او مایعی شفاف می‌خوراندند. لولهٔ بی‌صدایی از جنس روی از گچِ کشالهٔ رانش بیرون زده و وصل شده بود به شلنگ باریک لاستیکی‌ای که ضایعات کلیه‌هایش را حمل می‌کرد و به طرز کارآمدی می‌چکاند توی ظرف شفاف تشتک‌داری که روی زمین قرار داشت.

همچنین، رویکردهای چندگانه و یکتای منتقدان در این کتاب به ایجاد درک جامع‌تری از مضامین گسترده و همیشه مدرن این رمان می‌انجامد. رمان «تبصرۀ ۲۲» به نوشته جوزف هلر و با ترجمه احسان نوروزی در انتشارات چشمه به چاپ رسید. جوزف از خاطرات خود در دوران جنگ نیز استفاده کرده تا این کتاب تصویر درستی از جنگ را به تصویر بکشد. انتقادکنندگان از این کتاب به نیکی یاد کردند و در ذهن آن‌ها کتاب «تبصره ۲۲» جزو برترین کتاب‌ها و تأثیرگذارترین‌ها است و همچنین کتاب تبصره ۲۲ جزو لیست برترین رمان‌های انگلیسی گاردین است.