با دستور اردشیر اول، وی موفق شد که متون مذهبی زرتشتیان را در ۲۱ نسک (فصل) جمع‌آوری کند. این کتاب طی دوره‌های مختلف، توسط افراد گوناگون نگاشته شده است و تنها بخشی از سرودهای این کتاب را منتسب به شخص زرتشت می‌دانند. برخی پژوهشگران معتقدند که اوستا، برای مدت‌ها مکتوب نبوده و به‌صورت شفاهی از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا کرده است.

دین‌پژوهان، محققان و زبان‌شناسان با استناد متون تاریخی، نظراتی متفاوت و ضد و نقیض را در خصوص زمان تولد زرتشت ابراز می‌دارند. در هر صورت، به‌نظر می‌رسد که زرتشت در بازه‌ای زمانی بین هزاره دوم پیش از میلاد تا قرن ششم پیش از میلاد چشم به جهان گشوده است. باید یادآور شد که تالیف بخشی از «وداها»، کتاب مقدس هندوها که خویشاوندی نزدیکی با اوستا دارد، در هزاره دوم پیش از میلاد انجام شده است و این موضوع، خود معادلات را در خصوص تاریخ زندگی زرتشت پیچیده‌تر می‌کند. آنچه از زندگی زرتشت در دست است، افسانه‌هایی کهن است به‌سختی می‌توان ریشه‌ آن‌ها را در واقعیت جست؛ گرچه انکار آن‌ها نیز به‌دلیل قدمت و ارزش تاریخی، به‌سهولت امکان‌پذیر نیست. این متون بیش از آنکه زندگی زرتشت را ترسیم می‌کنند، به‌قصد ارائه آموزه‌های مذهبی به مردم تالیف شده‌اند.

او باور داشت که جهان همواره در جنگ بین نیروهای نیکی (اهورا مزدا) و نیروهای بدی (اهریمن) قرار دارد. انسان‌ها با انتخاب‌های اخلاقی خود نقش مهمی در این جنگ ایفا می‌کنند. مَزْدَک یا مزدک بامدادان۲۳ اصلاح‌گر اجتماعی و کنشگر مذهبیِ ایرانی در زمان شاهنشاهی ساسانی بود. وی در دورهٔ پادشاهی قباد یکم فرقه‌ای مذهبی بنیان نهاد و به تبلیغ آن پرداخت.

این مرد مهرآزمای پاک‌تن نام دارد و تا پایان تاریخ ایران او و فرزندانش در برابر دشمنان و تازندگان به ایران به نبرد برمی‌خیزند. حتی در این پیشگویی‌ها حضرت مهدی صاحب زمان(عج) نیز از فرزندان این مهرآزمای پاک‌تن برشمرده می‌شود.348از این رو می‌توان چنین پنداشت که این صورت نجومی جاماسب‌نامه براساس متون عربی جاماسب‌نامه در روزگار سلجوقی در سده ششم و هفتم تدوین شده است. گویا بخش دوم یا پیشگویی‌ها که مصداق تاریخی ندارند، براساس اندیشه مهدویت اسلامی بدان الحاق گردیده است. مطالب این فصل برابر با مطالب فصل پنجم335 و یا پانزدهم336 متن پازند است. زرتشتیان شکوه از دست رفته را در روزگاری جستجو می‌کنند که تهمورث اهریمن را افسار زده بود و سی سال چون باره به زیر پای داشت. پادشاهی که تمدن‌ساز بود و بسیار چیزها آفرید، تا جایی که به اغوای اهریمن اندیشید آفریدگار است.

اساس و بنیان تعالیم زرتشت، خرد و دانایی آدمیان است و چنین شخصی برای اثبات حقانیت و انجام رسالت خویش، نیاز به رویدادی شگفت‌آور ندارد. برای دسترسی قانونی و آسان به بیش از ۵۰،۰۰۰ کتاب الکترونیک و کتاب صوتی فارسی اپلیکیشن کتابراه را، رایگان نصب کنید. چنان پیداست که با گذشت سی سال پس از تولد زرتشت، در آن سرزمین که پس از نوروز جشن «وهار بودگ» برقرار بود، رفته بود.

در متون کهن دوران پس از اسلام، از اوستا با نام‌های دیگر نیز یاد شده‌است. از آن میان می‌توان نام‌های چون ابستا، اَستا، اَبستاق، وِستا، ستا، اوستاک، آبستا، اَبستاغ و بستاق را نام برد. – گاسانیک یعنی بخش “گاثه” که سرودهای دینی و منسوب است به خود زرتشت و محتویات آن ستایش اهورامزده و مراتب ادعیه و مناجات ها می باشد.– هاتک مانسریک، مخلوطی از مطالب اخلاقی و قوانین و احکام دینی است.– داتیک، فقه و احکام و آداب و معاملات است. به هر حال آنچه مسلم است در زمان اشکانیان و ساسانیان بخش های باقیمانده از آن کتاب بزرگ با افزودن آنچه در یادها مانده بود گردآوری شده و سرانجام در سده های پنجم و ششم هجری بار دیگر این کتاب گردآوری شد که به صورت امروزین در آمد.

ترجمه‌ای از میرزا عبدالله افندی اصفهانی (در گذشته 1130ق)،صاحب ریاض العلما، در دست است.372 دو دستنویس ش‌210 و ش LIX, suppl. متن ۲.‌ زیر عنوان سخن چند دیگر از احکام جاماسب که در پی متن شماره ۱ آمده است.343 چنان که به آغاز آن اشاره شده، شرح‌ زمانه‌ای است که متن در آن نگارش یافته یا کتابت شده است و یا پدید آمده است. این  قطعه در پیوند نزدیک با فصل ۵ متن شماره ۱ است و شاید تحریر و گسترشی از آن باشد. روی‌همرفته اصل اوستا را می‌توان به چم آگاهی‌نامه یا دانش‌نامه دانست که آن را مرجع‌نامه نیز می‌نامند. در متن‌های بسیار قدیمی و کهن دوران پس از اسلام، از اوستا با نام‌های دیگری مثل ابستا، استا، ابستاق، وستا، ستا، اوستاک، آبستا، ابستاغ و بستاق نام برده شد.