کتاب ضرب‌المثل‌ها نوشته‌ی کمیل محمد صادقی، بسیاری از ضرب المثل‌های شیرین فارسی را به ترتیب حروف الفبا و با معنی آن‌ها دربردارد. زبان فارسی به دلیل داشتن ریشه‌ای غنی و پربار و کهنسال، دارای شیوایی فوق‌العاده‌ای است. یکی از نمودهای این شیوایی، وجود هزاران ضرب المثل در این زبان فرهنگی و ریشه‌دار می‌باشد. در زبان فارسی، گنجینه عظیمی از مَثَل‏ها وجود دارد که با مرور و بازخوانی آن می‏توان اولاً با میراث فرهنگی خود آشنا شد. ثانیاً به مجموعه ‏ای از پندها و حکمتها و نکته ‏های آموزنده، دست یافت که در بردارنده رهنمودهای فراوانی برای بهبود زندگی مادی و معنوی ما می‏باشد.

باری برخی از ضرب‌المثل‌های مهم که امروزه متروک مانده اما در گذشته بسیار پرکاربرد بوده است نیز در کتاب دیده می‌شود. ساخته شدن این ضرب‌المثل‌ها به شرایط زیستی جامعه‌ی زبانی و زمان آن بستگی دارد. در زبان فارسی تعداد زیادی از آن‌ها مربوط به زندگی روستایی و کشت و دامداری است و برخی برگرفته از متن شعر شاعران برجسته‌ای همانند سعدی، حافظ، فردوسی، مولانا و… بعضی از این ضرب‌المثل‌ها به مرور موضوعیت خود را از دست داده‌اند و کمتر استفاده می‌شوند؛ اما عمدتاً هنوز هم کاربرد دارند.

برای دانلود قانونی کتاب فرهنگ 1000 ضرب المثل و اصطلاح رایج فارسی و دسترسی به هزاران کتاب و کتاب صوتی دیگر، اپلیکیشن کتابراه را رایگان نصب کنید. کتاب فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌های فارسی، نوشته دکتر حسن ذوالفقاری به عنوان یک منبع ارزشمند در گردآوری و تحلیل ضرب‌المثل‌های فارسی شناخته می‌شود و با دقت و جامعیت به ارائه معانی و کاربردهای این ضرب‌المثل‌ها پرداخته است. این اثر به دلیل تنوع و غنای فرهنگی خود، به محققان و علاقه‌مندان به زبان و ادبیات فارسی کمک می‌کند تا با ویژگی‌های زبانی و فرهنگی جامعه آشنا شوند. با این حال، برخی منتقدان معتقدند که گاهی اوقات تحلیل‌های ارائه‌شده ممکن است از نظر عمق و تنوع مثال‌ها ناکافی باشد و برخی از ضرب‌المثل‌ها به‌خوبی بررسی نشده‌اند.

بهترین گزینه برای یادگیری ضرب‌المثل‌ها، علاوه بر پرسیدن از برزگترها که شیرینی خود را دارد، خواندن کتاب ضرب المثل های ایرانی با معنی است. فقط لازم است تاکید کنم اینها کتابهای پیشنهادی من در رابطه با بهترین کتاب ضرب المثل ایرانی بود و شاید از نظر شما کتاب‌ ضرب المثل های ایرانیِ دیگری، بهترین کتاب در این زمینه باشد. در این کتاب کوشش بر آن بوده است تا حد امکان از ضرب المثل های مشهوری که مدام در زندگی روزمره ما ایرانی‌ها کاربرد داشته و گوش ما بدان‌ها آشناست، استفاده شود تا گنجینه‌ای عظیم از این عبارات جذاب را یکجا داشته باشیم.

می‌دانیم که این جای از ایران همان سده نخستین هجری به دلیل قرارگیری، در مسیر کرمانشاه، همدان و اصفهان و در ادامه فتح بخش‌های غربی و مرکزی ایران، مورد تاخت و تازِ تازیان و مغولان بوده، به دلیل همین یورش‌ها ویران گردید. بماند که بعد ها یکی از سرداران و فرماندهان مأمون و معتصم عباسی به نام «ابودلف عجلی» و سپس در دوره ی شاه اسماعیل صفوی، این شهر آباد و از نو ساخته شد و نام «آستانه» یافت، اما هرگز به شهری عمده، بدل نشد. زیستگاه انسانی و فرهنگی که گویند حتا مردمانش جامه و لباسی ویژه داشته، به قول پروفسور رومن گیرشمن، باستان شناس بزرگ فرانسوی، در دوره سلوکیان، شهر بزرگی، از دولت ماد بوده است. چنانچه در زبان عبری نیز، اور، یا «ایر / عیر» مثلن، در واژه اورشلیم، در معنای شهر و انسان آمده است. سپس این واژه، در زبان پارسی پهلوی مانند انبوهی از واژگان دیگر پسوندِ «ک» گرفته، به اوروک، ایراک، اراک دگرگون شده است.

ضرب‌المثل‌ها در سراسر افغانستان، هم در مباحث عامه و هم در گفت‌گوها، بخش ارزش‌مند صحبت‌کردن به‌حساب می‌رود. افغان‌ها «در گفت‌گوهای روزمره خود نسبت به غربی‌ها به مراتب از ضرب المثل‌های بیشتر استفاده می‌کنند و تأثیرات بزرگ‌تری نیز دارد».۱ بیشترین تعداد ضرب‌المثل‌ها در زبان‌های افغانی در پشتو و دری است که دو زبان رسمی افغانستان نیز می‌باشند. به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اراک، کتاب «واژه‌نامه، ضرب المثل‌ها و اصطلاحات رایجِ مردم اراک» تألیف محمد آکریم علمدار، نویسنده و شاعر اراکی در ۳۲۲ صفحه و شمارگان ۵۰۰ جلد توسط انتشارات «دده» منتشر و به بازار کتاب عرضه شد.