با ورود و یا ثبت نام در سایت شما شرایط و قوانین استفاده از سرویس های سایت و قوانین حریم خصوصی آن را می‌پذیرید. فعالیت بعضی از غدد مترشحه داخلی مخصوصاً غدد تیروئید، هیپوفیز و فوق کلیه، باعث احتراق مواد غذایی و به‌عبارت‌دیگر سرعت اکسیداسیون‌های سلولی و درنتیجه افزایش حرارت کلی بدن شده و به‌این‌ترتیب درجه حرارت بدن بالا می‌رود و کم‌کاری آن بالعکس باعث کندی احتراقات و نقصان تولید حرارت کلی و کاهش درجه حرارت می‌شود. با توجه به اینکه شاید این‌گونه تصور شود که این تقسیم‌بندی مربوط به زمان‌های قدیم است و علمی و قابل استناد نیست، باید گفت که طب سنتی یک طب کاملاً علمی است و فقط کلمات به‌کاربرده در آن با طب مدرن متفاوت است. بنابراین انسان می‌تواند دچار غلبه چند مزاج به‌صورت هم‌زمان شود و نکتۀ مهم این است که از چه روشی عضو درمان می‌شود و باید به‌گونه‌ای درمان تجویز شود که سایر اندام دچار عوارض نشوند.

البته باید این نکته را نیز یادآور شد که بحث مزاج‌ها در طب سنتی اصیل ایرانی مبحثی بسیار پیچیده و چالش‌برانگیز است و توضیحاتی که برای هر مورد بیان شده تنها مصادیقی از پارامترهای موردبررسی هستند. تفاوت قائل شدن بین مزاج‌های ذاتی ، اکتسابی و بیماری، در نظر گرفتن همه عوامل در تشخیص صحیح مزاج فرد مانند مزاج فصل، مزاج سن، مزاج اندام‌های مختلف بدن و … ازجمله مواردی است که از اهمیت به سزایی در مقوله مزاج شناسی برخوردارند. در مورد انواع مزاج باید به فعالیت دستگاه نورواندوکرین (neuroendocrine system) اشاره کرد، که سیستمی متشکل از غدد درون‌ریز و سلسله اعصاب بدن است. بر اساس نظریات طب سنتی این دو باهم در ارتباط بسیار نزدیک بوده و توسط هورمون‌ها و تحریکات خود، کلیه اعمال حیاتی و فعل‌وانفعالات شیمیایی بدن را  تحت نظر مستقیم خود، کنترل می‌کنند. بروز هر عمل حیاتی توأم با یک سری فعل‌وانفعالات است که تقریبا همۀ این اعمال در بدن تولید حرارت می‌کنند. هرقدر این فعل‌وانفعالات شیمیایی سریع‌تر و شدیدتر انجام گیرد، مقدار حرارتی که ایجاد می‌شود، بیشتر است و معادل با غلبۀ مزاج گرم می‌باشد.

اکنون که انواع مزاج‌ها بیان شد و با مزاج شناسی آشنا شده‌اید، می‌توانید به سادگی طبع خود را با استفاده از این موارد ذکر شده تشخیص دهید. بین مردم مرسوم شده که می‌گویند فلان شخص، مزاج دموی یا بلغمی دارد؛ درحالی‌که دم، بلغم، صفرا و سودا مزاج نیست و همان‌طور که گفته شد، این موارد از اخلاط چهارگانه هستند و درستش به شیوه بالاست یعنی مثلاً «گرم و خشک» نه صفرایی. مقدار حرکت‌ها و استراحت روزانه، چگونگی دفع و حالت‌های عصبی مستقیماً با حالات مزاجی در ارتباط هستند. علیرضا قاسمی در این کتاب به شما کمک خواهد کرد تا جهت برخورداری از یک زندگی سالم و طبیعی، وزن مناسب، آرامش روحی و …

این کتاب به زبانی ساده و روان، مبانی علمی مزاج شناسی، روش های تشخیص مزاج و راهکارهای حفظ سالمتی و درمان بیماری ها بر اساس مزاج را شرح می دهد. نویسنده ویژگی‌ها و خصوصیات افرادی که غلبهٔ سودا دارند را شرح می‌دهد و به تبیین علائم، نشانه‌ها و تأثیرات این طبع بر رفتار و زندگی فردی می‌پردازد. همچنین، راهکارهایی برای کنترل و تعادل سودا ارائه می‌دهد تا خوانندگان بتوانند از مشکلات ناشی از غلبهٔ این طبع جلوگیری کنند و کیفیت زندگی خود را بهبود دهند.

برای دم از جنینی تا 17 سالگی، برای صفرا از 17 تا 35 سالگی، برای سودا از 25 تا 51 سالگی و برای بلغم از 51 سالگی به بالا می‌باشد. کتاب انواع مزاج حسین خیراندیش در سایت وب یک ، این کتاب به زبانی ساده و روان، مبانی علمی مزاج شناسی، روش های تشخیص مزاج و راهکار های حفظ سلامتی و درمان بیماری ها بر اساس مزاج را شرح می دهد. دانلود کتاب انواع مزاج دکتر خیراندیش (PDF) با بهترین کیفیت توسط سایت جزوه یک گردآوری شده است.در این کتاب با انواع مزاج گرمی و سردی و کاربرد آنها در طبابت اشنا میشویم.جزوه یک شما را به خواندن ادامه این مطلب دعوت می‌کند.

نام‌گذاری گرمی و سردی در طب سنتی ایرانی، فقط به گرمی و سردی دمایی بدن اشاره نمی‌کند؛ بلکه بسیاری از ویژگی‌های دیگر، مانند استخوان‌بندی، میزان خواب‌وبیداری، عملکردهای هضمی و غیره نیز از طریق آن توصیف می‌شوند. بله، درست گفتید، این کیفیت‌ها شامل گرمی، سردی، تری و خشکی هستند، غلبۀ هرکدام از این کیفیت‌ها را مزاج (Diathesis) می‌گوییم؛به‌عبارت‌دیگر شرایط درونی و بیرونی موجب کاهش یا افزایش این کیفیات در بدن می‌شود که نتیجۀ آن مزاج فرد می‌شود. همۀ انسان‌ها این 4 کیفیت رادارند؛ ولی بسته به اینکه کدام زیادتر است (غلبه می‌کند)، مزاج متفاوتی دارند. گاهی نیز هیچ‌کدام از این 4 کیفیات غلبه ندارند که به این مزاج، «مزاج معتدل» می‌گویند.

« کتاب مزاج شناسی به زبان ساده » (جلد اول)این دوره که در 5 جلد تنظیم شده است، بعد از بررسی طبایع مختلف در جلد اول، سایر جلدها هرکدام به برسی یکی از طبایع (دم، صفرا، بلغم و سودا) … از دیدگاه متخصصان طب سنتی، یکی از مشکلات حوزۀ سلامت در کشور ما، آگاهی نداشتن بسیاری از ایرانیان، از مزاج درستشان است؛ این موضوع موجب شده افراد زیادی، رژیم غذایی و سبک زندگی خلاف با مزاجشان داشته باشند و درنتیجه، با خطر مبتلا شدن به بیماری‌های مختلف و سایر معضلات روبرو شوند. در این مطلب، سعی شده به نحوی کامل با مزاج شناسی و شاخص‌های شناخت مزاج صحیح، آشنایی جامعی پیدا کنید. علیرضا قاسمی در کتاب مزاج شناسی، ابتدا اخلاط چهارگانه و انواع مزاج را مورد مطالعه قرار داده، سپس شرح می‌دهد که برای درمان و غلبه بر آن‌ها چه باید کرد. تمامی جنبه‌های زندگی ما تحت تأثیر طبیعت بدنمان قرار دارد، نوع غذایی که می‌خوریم، می‌تواند تاثیرات بسیار مهمی بر تمامی اعضای بدن ما از مغز و اعصاب گرفته تا قلب و معده و کبد و کلیه‌ها داشته باشد، در بعضی از انواع مزاج، خوردن یک غذای نامناسب می‌تواند عواقب زیادی داشته باشد.

اندازه‌گیری این انرژی ایجادشده، به‌وسیله میزان متابولیسم پایه (BMR یا Basal Metabolic Rate) انجام می‌گیرد. حال اگر صاحب مزاجی دارای متابولیسم پایه بالاتر از طبیعی باشد آن را «گرم مزاج» و اگر فردی دارای متابولیسم پایه پایین باشد، «سرد مزاج» و حد وسط آن را «مزاج معتدل» گویند. هر دارو، غذا، عامل بیرونی و نیز هر واکنش که باعث بالا رفتن کار غده تیروئید باشد، آن را گرم و اگر باعث پایین آمدن کار غده تیروئید باشد، آن را سرد گویند.

مثلاً از لحظه‌ی تولد تا سی سالگی طبع دم و صفرا، در سن جوانی یعنی از 30 تا 40 سالگی طبع صفرا، در میانسالی یعنی از 40 تا 60 سالگی طبع سودا و در پیری یعنی بعد از 60 سالگی طبع بلغم در فرد غلبه دارد. برای تشخیص مزاج از طریق گرمی و سردی بدن، می‌توانید بخشی از اندام مانند ساعد خود را لمس کنید و دقت کنید که با لمس کردن آن چه احساسی به شما دست می‌دهد. اگر احساس گرما و حرارت کردید، نشان می‌دهد که شما دارای مزاجی گرم هستید و اگر احساس سرما کردید، نشان دهنده این است که مزاج شما سرد است. همۀ اندام بدن دارای مزاج مختص به خود هستند که هرکدام در طول عمر، ممکن است به‌تنهایی مزاجشان تغییر یابد؛ مثلاً قلب که ذاتاً مزاج گرم و خشک دارد ممکن است دچار سردی شود؛ درحالی‌که، سایر اندام بدن، رو به گرمی داشته باشند.

این امر به توانایی تشخیص شخص برای واکنش‌های محیطی و چگونگی هیجان‌هایش در ارتباط با دیگران تاثیر می‌گذارد. هورمون‌های متعددی که این دستگاه‌ها ترشح می‌کنند بدن را به کار مربوطه وادار می‌سازد پس بروز هر عمل حیاتی، توأم با یک سلسله کنش‌ها و واکنش‌های شیمیایی در داخل بدن، ایجاد حرارت می‌کند. هرقدر که کنش‌ها و واکنش‌های شیمیایی بدن سریع‌تر انجام شود حرارت ایجادشده زیادتر است. «مزاج عبارت از چنان کیفیتی است که از واکنش متقابل اجزای ریز مواد متضاد به وجود می‌آید. در این واکنش متقابل، بخش زیادی از یک یا چند ماده با بخش زیادی از ماده یا مواد متخالف باهم می‌آمیزند، بر هم تأثیر می‌کنند و از این آمیزش کیفیت متشابهی حاصل می‌شود که آن را مزاج نامیده‌اند».