صلاح الدین زرکوب نیز همانند شمس تبریزی مورد حسادت مریدان واقع می شد اما به هرحال مولانا مدت ده سال با وی مؤانست و مصاحبت داشت تا این که زرکوب بیمار شد و سرانجام نیز خرقه تهی کرد ودر قونیه دفن شد. مولانا به سفارش حسام الدین مثنوی معنوی رابه رشته ي نگارش در آورد و گه گاه در مثنوی نام حسام الدین به چشم می‌خورد بهمین سبب در ابتدای امر نام حسامی نامه را برای مثنوی معنوی بر می گزیند. بدین ترتیب مولانا شیفته صلاح‌الدین شد و شیخ صلاح‌الدین زرکوب جای خالی شمس تبریزی را تا حدودی پر کرد.

برخلاف مثنوی معنوی که مضامین پند آموز و تعلیمی دارد، دیوان شمس در برگیرنده اشعار پر شور عاشقانه و عارفانه است که در اثر شور و شوق وصف ناپذیر مولانا به عشق و عرفان و در اثر ارتباط با شمس تبریزی شکل گرفته‌اند. رباعیات مولانا در بخش پایانی کتاب قرار دارند و در مورد سرودن بعضی از آن‌ها توسط مولانا تردیدهایی وجود دارد. آرام کردن جوش و خروش مولانا بعد از رفتن شمس، توسط صلاح الدین مردی، زاهد آرام و موقر صورت گرفت. در 15 سال پایانی عمر مولانای بلخی، بار دیگر دریای آرام درون او، توسط حسام الدین چلبی طوفانی شد. همنشینی جلال الدین رومی با صلاح الدین زمینه‌ی خلق اثر مثنوی معنوی را فراهم کرد، که یکی از بزرگترین گنجینه های ادبیات عرفانی ایران به حساب می‌آید. مثنوی معنوی یکی از برجسته‌ترین آثار مولانا، در این دوره از اندوه و اشتیاق برای شمس نوشته شد.

شاگردان و مریدان مولانا بعد از دیدن پریشانی او، و بی توجهی نسبت به خودشان بسیار شرمسار گذشته و از مولانا طلب بخشش کردند. مولانا جلال الدین بلخی آن ها را بخشید؛ و پسر و 20 نفر از مریدان خود را برای بازگشت شمس به دمشق فرستاد. مولانا‌ جلال‌الدین ‌محمد ‌بلخی مشهور به مولوی شاعر بزرگ ایرانی‌تبار و پارسی‌گوی قرن هفتم هجری است. وی را با نام‌های مولانا (در کشورهای پارسی‌زبان) و رومی (در کشورهای اروپایی و آمریکا) نیز می‌شناسند و مثنوی معنوی در شمار مشهورترین و بهترین کتاب‌های تاریخ ادبیات پارسی است. مولانا جلال الدین در تاریخ ششم ربیع الاول سال ۶۰۴ هجری قمری قمری مصادف با پانزدهم مهر ۵۸۶ هجری شمسی در بلخ متولد شد.

جلال‌الدین محمد بلخی مشهور به مولوی و مولانا و رومی « ‎۶ربیع‌الاول ۶۰۴؛ بلخ یا وخش – ۵ جمادی‌الثانی ۶۷۲ هجری قمری، قونیه» «۱۵ مهر ۵۸۶ – ۴ دی ۶۵۲ هجری شمسی» از معروف ترین شاعران ایرانی‌تبار پارسی‌گوی است. در ادبیات سرزمین ما مولانا و شمس، دست مایه خلق آثاری بی‌نظیر در طول سالیان دراز بوده‌اند. پدر مولانا محمدبن حسین خطیبی بود که به‌دلیل دانش بالا و شخصیت برجسته‌اش او را با القابی مانند «بهاءالدین ولد» و «سلطان العلما» خطاب می‌کردند. بهاءالدین در جوانی بلخ را ترک کرد و در مسیر حرکت به‌سمت مکه برای انجام مناسک حج، در شهر نیشابور، «شیخ عطار» به ملاقات او آمد. در آن زمان جلال الدین مولانا کوچک بود که عطار نیشابوری نسخه‌ای از «اسرار نامه» را به او هدیه داد و او را بسیار ستایش کرد. در ادبیات سرزمین تاریخی ایران، عرفان و اخلاق همواره جایگاهی متعالی داشته و بدون شک مولانا جلال الدین بلخی ملقب به مولانا، استاد بی‌قیدوشرط عرفان و ادب فارسی است.

در این رهیافت تمام هستی یکجا به عنوان جلوه‌ای از ذات کمال الصفات حق تعالی است و راز این تجلی عشق است. یکی دیگر از بنیان‌های معرفتی جهان بینی مولانا، بازگشت اشیاء به حق است، اشیاء از همان مبدایی که به وجود آمده‌اند، به همان مبداء بازمی گردند. کتابراه مرجع قانونی دانلود کتاب الکترونیکی و دانلود کتاب صوتی است که امکان دسترسی به هزاران کتاب، رمان، مجله و کتاب صوتی و همچنین خرید کتاب الکترونیک از طریق موبایل تبلت و رایانه برای شما فراهم می‌کند.

محل زندگی مولانا در طول عمرش شامل بخش‌هایی از کشورهای ایران، افغانستان، تاجیکستان و ترکیه امروزی می‌شود؛ به همین دلیل، آثار مولانا در این کشورها ترجمه شده‌اند و طرفداران زیادی دارند. علاقه‌مندان عرفان و اخلاق از آثار برجسته به‌جای‌مانده از مولانا بسیار بهره برده‌اند. مولانا به شام و دمشق رفت اما شمس را نیافت و به قونیه بازگشت.او هر چند شمس تبریزی را نیافت؛ ولی حقیقت شمس تبریزی را در خود یافت و دریافت آنچه او در پی آن است در خودش حاضر و متحقق است. مولانا به قونیه بازگشت و رقص و سماع را از سر گرفت و جوان و خاص و عام مانند ذره‌ای در آفتاب پر انوار او می‌گشتند و چرخ می‌زدند.